معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه فرهنگیان، در همایش علمی کتابداران در پردیس نسیبه:
کتابدار، معلم دوم دانشجویان است
معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه فرهنگیان، در روز اول همایش علمی کتابداران پردیس ها و مراکز آموزش عالی این دانشگاه، از اهمیت نقش کتابدارها و ویژگی های یک کتابخانه ی پویا سخن گفت.
دکتر موسیپور، با اشاره به اینکه حوزه کتابخوانی و کتابداری از دیرباز تا کنون دستخوش تغییرات زیادی شده که در حال گسترش است، گفت: شایسته است در این مسیر، به جای واژه کتابدار، از واژه ی کتابدان یا کتابشناس استفاده کنیم، چرا که ما معتقدیم کتابداران در دنیای امروز، حافظان کتاب نیستند، بلکه حامیان دانایی اند.
وی، افزود: به همین دلیل است که ارزش شغلی شما با ارزش دانایی رابطه مستقیم دارد؛ هر چقدر که دانایی در جامعه اعتلا پیدا کند، شغل شما هم ارتقا پیدا خواهد کرد. در تعریف دیگر، همچنین می توان گفت که هر چقدر افراد دانا اطراف شما قرار بگیرند، شغل شما ارج و قرب بیشتری پیدا میکند و بیراه نیست اگر بگوییم شغل شما از این حیث، بی شباهت به شغل معلمی نیست.
دکتر موسیپور، در بخش دیگری از سخنان خود، با بیان تجربیاتی که در دوره کارشناسی کسب کرده، به ارائه ویژگیهای کتابخانه خوب پرداخت و گفت: در دوره کارشناسی، 2 سال کتابدار دانشکده بودم و شغل شما را تجربه کردهام. از آنجایی که خود من دانشجو بودم، ارتباطم با دانشجوها بسیار متفاوتتر از کتابدار قبلی دانشگاه بود، به همین دلیل، قادر نبودم در کتابخانه را به روی بچهها ببندم، کتابخانهای که تا قبل آن در ساعت اداری فعالیت داشت و تنها از 8 صبح تا 4 بعد از ظهر که بچهها هم عمدتا سر کلاس بودند، دایر بود، از 7 صبح باز میشد و تا هر زمانی که دانشجویان بودند، باز میماند. گاهی تا 8 و 9 شب کتابخانه بودیم تا جایی که دیگر نگهبان دانشکده اجازه بیشتر ماندن را به ما نمیداد. از وقتی که کتابدار شدم، درباره رشته علوم تربیتی هم مطالعه کردم تا جایی که وقتی دانشجویی به کتابخانه میآمد، میتوانستم به او اطلاعات داده و راهنماییاش کنم. حاصل چنین فضایی این بود که کتابخانه دانشکده که تا قبل از آن کمتر کسی به سراغش میرفت، تبدیل به کانون اجتماعات دانشجویی شد. به نظر من، بهترین ویژگی یک کتابخانه پویا، دقیقا همین است که محلی برای فعالیتهای دانشجویی باشد و دانشجویان بحث و گفتگو و راهنمایی هایشان را در کتابخانه رد و بدل کنند.
وی، سپس، از طرف مشورت بودن، دانستن نقد کتاب، شناختن نویسندهها و کتاب شناس بودن، به عنوان ویژگیهای یک کتابدار خوب نام برد و افزود: در حال حاضر، کسی را بهتر از شما کتابدارها نمی توان یافت که بتوانند چنین خدمتی در کتابخانهها به دانشجومعلمان ارائه دهند. حتی ذهنیتی که از شما به عنوان کتابدار داریم، فراتر از این است که به دانشجو بگویید چنین کتابی را بخواند یا نه، انتظار ما این است که شما بتوانید به افراد خاصی که به کتابخانه میآیند، بگویید برای تو این کتاب مناسبتر است، یعنی تا این حد نسبت به کتاب و نویسنده آگاهی داشته باشید.
دکتر موسی پور، سپس با تاکید بر نقش کتابداران و آنچه که باعث پررنگ شدن این نقش میشود، گفت: کتابدار، باید بتواند مخاطب را تحریک به مطالعه کند، سپس نیازهای وی را تشخیص داده و آنها را با موجودیهای کتابخانه خود تطبیق دهد، از طرفی باید به ترمیم بدفهمیها و کاستیهایی که در مطالعه کتاب وجود دارد بپردازد تا به این ترتیب بتوانیم بگوییم کتابدار، معلم دوم دانشجو است؛ چرا که کار آموزشی انجام میدهد. ناگفته پیداست که برای رسیدن به چنین عنوانی، شرط اول داشتن دانش لازم است. اگر چه که در کنار این اصل مهم، کارهای دیگری هم باید انجام شود تا وضع فعلی کتابخوانی در کشور دگرگون شود، قطعا خود شما باید یک الگوی کتابخوانی باشید،حرف شما زمانی موثر واقع میشود که دانشجو بداند خود شما مطالعه کافی روی همه کتابها را دارید و بهترین آنها را معرفی میکنید.
وی، افزود: ویژگی بعدی، داشتن زبان گویا و تمرین گفتن است. اینکه برخلاف روال معمول کتابداری، آرام در گوشهای ننشینید و با زبان با کاربران ارتباط برقرار کنید، یک ویژگی است. کتابدار باید زبان گویای کتاب بیزبان باشد و در نهایت به عنوان کتابدار، باید علاوه بر محدوده حفاظتی خود که همان کتابخانه است، با بازار کتاب هم آشنا باشید. دانش خود را مرتب به روز کنید تا به این ترتیب اگر کسی به شما مراجعه کرد، بتوانید کتابهای به روزی که هنوز در کتابخانه خودتان راه پیدا نکرده هم به وی معرفی کنید، آن موقع است که می گوییم شما کتابدارها، استادان همه تخصصها خواهید بود.
معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه فرهنگیان در پایان، کتاب را به دری تشبیه کرد و گفت: این در گران بها در اختیار شما قرار دارد، پس فقط این گوهر باارزش را حفظ نکنید، بلکه آن را به دیگران ارجاع داده و آنها را برای بهرهگیری از این گوهر، تشویق کنید. امروزه افرادی هستند که فقط برای پر کردن کتابخانهشان، کتاب میخرند و به اصطلاح ما، زندانبانهای کتاب هستند؛ این هنر شما است که بتوانید به جای این زندانبانهای کتاب، خوانندگان کتاب را زیاد کنید.