مجری: علیرضا کاظمی

چکیده:

این تحقیق با هدف سنجش میزان تعارضات فرهنگی موجود در کتب بخوانیم فارسی در شش پایه مقطع ابتدایی طی سال تحصیلی 1395-1394 انجام شده است. چارچوب نظری این تحقیق نظریه پارسونز و شاخص های شورای عالی انقلاب فرهنگی است. بر همین اساس جامعه به چهار خرده نظام تقسیم می شود. این چهار خرده نظام بر اساس شاخص های شورای عالی انقلاب فرهنگی همسان سازی شده و هر یک به مولفه ها و شاخص هایی تقسیم شده اند. مجموع شاخصهای عملیاتی 127 مورد بوده است. تکنیک پژوهش تحلیل محتوا به صورت تمام شماری بوده است. جامعه آماری تمامی کتب درسی مقطع ابتدایی سال تحصیلی 1395-1394 که مجموعاً 46 کتاب بوده است؛ می باشد. حجم نمونه شش کتاب بخوانیم فارسی انتخاب شده است. در این تحقیق "مضمون" به عنوان واحد ثبت و "کلمات یا نمادها"، "موضوعات"، "شخصیت ها" و "تصاویر" به عنوان واحدهای تحلیل در نظر گرفته شده است. مجموع صفحات مورد تحلیل در این تحقیق 748 صفحه بوده است. یافته های پژوهش نشان داد که از مجموع صفحات تحلیل شده 16227 مورد تحلیل، در چهار خرده نظام یافت شده است. از این میان بیشترین آن یعنی 66%  با 10766 مورد در خرده نظام اجتماعی و مؤلفه کسب مهارت های زندگی توسط دانش آموزان می باشد. خرده نظام فرهنگی با سهم 26% از کل و با 4220 مورد در رتبه بعدی است. خرده نظام سیاسی با اختصاص 1062 مورد و 6% از کل صفحات در رتبه سوم و خرده نظام اقتصادی با 179 مورد و 1% از مجموع شش کتاب در آخرین رتبه قرار دارد. بیشترین تعارضات نیز در حوزه اجتماعی با 94 مورد و حوزه فرهنگی 50  مورد در مجموع شش پایه بوده است. از مهمترین پیشنهادهای این پژوهش می توان به افزایش محتوا در مورد شاخص های حفظ منافع و منابع ملی، احترام به والدین و تأکید بر اهمیت زبان فارسی، اشاره نمود.

واژگان کلیدی :

تعارض فرهنگی، کتاب فارسی، آموزش و پرورش دوره ابتدایی، شورای عالی انقلاب فرهنگی ، خرده نظام های پارسونز