در آخرین بخش از سلسله مصاحبه با معاونان دانشگاه فرهنگیان

به دنبال مصاحبه های اختصاصی سرپرست و معاونان دانشگاه فرهنگیان از فرودین ماه تا کنون، پیرامون برنامه­ های سال 1393، آخرین بخش از این گفتگو ها با دکتر حسینی، معاون محترم دانشجویی، تقدیم حضور مخاطبان محترم می گردد:

 

بسم الله الرحمن الرحیم

با سلام و سپاس از فرصتی که برای این گفتگو فراهم نمودید، اولین سؤالی که در سلسله گفتگوها با معاونان و همین طور سرپرست محترم دانشگاه مطرح شد، پیرامون شعار سال بود، لطفا جنابعالی نیز بفرمایید که از نظر شما مدیریت جهادی دارای چه ویژگی هایی است؟

بسم الله الرحمن الرحیم، ضمن سلام و تبریک ایام مبارک ماه رجب، در خصوص مدیریت جهادی باید گفت وقتی، مقام معظم رهبری(مدظله العالی) مفهوم کلانی را در آغاز سال مطرح می کننددر حقیقت یک افق و چشم انداز است و باید دست اندرکاران، مدیران، اندیشمندان و دانشگاهیان به مفهوم پردازی، عملیاتی و اجرایی کردن آن بپردازند.

زاویه ی نگاه من به مدیریت جهادی، این است که در شرایط حاضر و با اقتباس از تئوری­ های مدیریت، دو مفهوم برای مدیریت جهادی تفسیر می شود، یکی اینکه مدیر جهادی کسی است که کار درست را در زمان درست و به شکل درست انجام بدهد، مدیر جهادی صرفا به دنبال انجام کارها به شکل درست نیست، بلکه کار درست را باید انتخاب کرده در تصمیماتش آنقدر هوشمندانه وجامع نگر باشد که تصمیمش کمترین مضار و بیشترین منفعت را داشته باشد، تفکر کل نگری خیلی مهم است، متأسفانه اغلب ما تک بعدی نگاه می­کنیم، مدیر جهادی تک بعدی نمی­ بیند، مدیر جهادی کل نگر است و از همه ابزار و امکانات استفاده می کند تا مأموریت بزرگش محقق شود.

در دانشگاه فرهنگیان  که مأموریت نهایی ما،  تربیت دانشجومعلمانی در طراز جمهوری اسلامی است، مدیر جهادی کیست؟ مدیر جهادی باید به هر ترتیب، تمام ابزار، الزامات و اسباب کار را فراهم کند، مثلا در حوزه ی دانشجویی، مأموریت تعریف شده است، باید مدافع حقوق دانشجو بود، باید بستر ساز رفاه امکانات و فضایی باشیم که دانشجوی دانشگاه، در آرامش و امنیت و رفاه مطلوب بتواند به تحصیل و تهذیب بپردازد. این یک شاخص مدیریت جهادی است.

شاخص دوم را با  استفاده از یک جمله ی تاریخی معمار کبیر انقلاب امام خمینی (ره) نقل می کنم که فرموده بودند: به جای اینکه به من بگویید رهبر، بگویید "خدمتگذار"  این خیلی پیام دارد. آن هم در اواخر قرن بیستم یعنی اوایل قرن بیست و یکم که تئوری پردازهای مدیریت، سبک مدیریتی به نام مدیر تحولی را مطرح کردند، شاخص مدیر تحولی چیست؟ یعنی از برج عاج مدیریت و از پشت صندلی مدیریت بلند می شود، پیشگام می شود خودش صف شکن است، خدمتگذار است.

یک شاخص دیگر مدیرجهادی این است که خودش اول آستین را بالا می زند و کمر همت می بندد. خودش باید پیشگام باشد همان طور که در جبهه و جنگ، فرماندهان و مدیران ما خط شکن بودند. اگر بخواهیم از ادبیات جنگ استفاده کنیم اینجا هم همین است ، مدیران میانی بنا نیست بنشینند و یک عده ای کار کنند اگر قرار است بنشینند و عده ای کار کنند که دیگر نیازی به مدیر نیست! مدیر باید در هر حوزه ای اگر پیشنهاد می دهد خودش اولین نفر باشد.

اگر چه خیلی اینها را تفسیر به رأی می کنند، لکن این یک مفهوم خیلی کلی است و کسی نمی تواند این مفهوم را مصادره کند، در هر حوزه ­ای این مفهوم قابلیت پوشش و کاربرد دارد و با این حساب می­ توانم بگویم همان بحث مدیریت تحولی و خدمتگذاری که استفاده می­کنم به فرمایشات پیر و معمار کبیر انقلاب، یکی هم بحث تئوری­ های مدیریت و بحث تفکر سیستمی وکل نگری،مدیر ما باید این گونه باشد.

• در خصوص حوزه ی معاونت دانشجویی  چه اولویت ­ها و برنامه هایی را برای سال 93، پیش بینی می کنید؟

وقتی می گوییم معاونت دانشجویی، در همین عبارت تکلیف ما روشن است یعنی باید تمامی تلاشمان را برای گروه هدف، که یقینا دانشجو است و ذینفع اصلی، که باز هم دانشجو است به کار گیریم. تکلیف ما در معاونت دانشجویی مشخص است تمام سمت وسوی فعالیت­ ها وبرنامه­ های ما باید در راستای دانشجویان باشد که می­ تواند مستقیم و غیر مستقیم دیده شود.

خوشبختانه، در مجموعه معاونت دانشجویی، علیرغم کاستی­ ها­ در کل، نگرش خوبی وجود دارد و فلسفه وجودی این معاونت، همچنین مأموریت این معاونت را بیشتر همکاران ما درک کرده ­اند، حتی می توانم بگویم بهتر از بنده خودشان را مدافع حقوق دانشجو میدانند. خودشان می­گویند ما موظفیم فضا را برای دانشجویان به شکل مطلوب مهیا کنیم در این راستا در معاونت دانشجویی چهار اداره کل داریم:

اداره کل مشاوره و راهنمایی

اداره کل امور دانشجویی

اداره کل تربیت بدنی

اداره کل بهداشت و تغذیه

 برای هر اداره کل، اهداف بلندی را برنامه ریزی کردیم، اگر بخواهیم برنامه ها را بر حسب ادارات کل تعریف و تفکیک کنیم یکی از محورهای بسیار حائز اهمیت، امور دانشجویی است که خدمات اصلی ما در آن حوزه به خدمات خوابگاهی و رفاهی، مربوط است.

 در این حوزه بحث نقل و انتقالات،کمیته موارد خاص و کمیته انضباطی و ... را داریم.

باید تشکر کنم از معاونین دانشجویی قبلی، که سنگ بناهایی را گذاشتند و تلاش هایی کردند و اگر ما امروز می بینیم برنامه هایمان به این جا رسیده، محصول همان پی­ ریزی اولیه است.

در حوزه امور دانشجویی، تقریباٌ بخش اعظم فعالیت هایمان زیر مجموعه وزارت علوم است و ارتباط تنگاتنگ و مناسبی در این راستا ایجاد شده. بر اساس آیین نامه ­ها، شیوه نامه ­ها و دستور العمل ­های آنان اقدام می ­کنیم، تمام تلاش را برای بالا بردن استانداردهایمان به کار گرفته ایم. اگر چه هنوز ممکن است از نظر زیر ساختی مشکل داشته باشیم. طی جلساتی که داشتیم بسیاری از فعالیت ها را با آنان هماهنگ کردیم، به طور مثال درخصوص راه اندازی سامانه نقل و انتقالات رایزنی انجام شد و درحال برنامه ریزی هستیم تا دانشجویان پردیس های ما نیز مانند سایر دانشگاه ها و در یک فرآیند زمانی مشخص و در یک فضای مجازی بتوانند این کار را انجام دهند.

درخصوص بحث سرپرستان خوابگاه، همکاران در اداره امور دانشجویی نیاز ها را به خوبی برآوردکرده اند، سرپرستان مصاحبه شده ­اند کیفیت ها برآورد و سنجش شده است، سرپرستی،حوزه بسیار مهمی است و در حقیقت بعد از سرپرست کل مجموعه در پردیس و مرکز، نقش کلیدی را سرپرست شبانه روزی دارد، یکی از مهم ترین دغدغه های ما، انتخاب و به روز کردن اطلاعات این همکارمان در پردیس هاست، بنابراین برنامه ریزی دوره ­های توجیهی و آموزشی برای آنان انجام شده است.

البته در حال حاضر، با کمبود سرپرست مواجه هستیم، یکی از دلایل این است که به دنبال نیروهای کیفی هستیم و حاضر نیستیم هر داوطلبی، به عنوان سرپرست انتخاب شود، فرآیندی تعریف شده که در صورت دارا بودن شاخص های مورد نظر و پس از مصاحبه، فرآیند جذب همکار،به عنوان سرپرست صورت گیرد.

دغدغه ی دیگر، پیوند با وزارت علوم است، یکی از بخش های کلان ما صندوق رفاه است که پیرامون جزییات آن با سازمان امور دانشجویان در رایزنی هستیم تا بهترین تصمیم را اتخاذ نماییم، به عبارتی به دنبال زیر ساخت ها برای ارائه خدمات به دانشجویان، مثل  انواع مختلف وام ها  هستیم.

شایان ذکر است، در حال تدوین بخشنامه کار دانشجویی، انتخاب دانشجوی نمونه، شوراهای صنفی، بالا بردن کیفیت و تجهیزات خوابگاهی به کمک همکاران طرح و برنامه هستیم.

نکته دیگر در خصوص کارت های دانشجویی است، همین جا باید این خبر را اعلام کنم که تمام کارت های چند منظوره دانشجویی آماده شده است و در مرحله ارسال برای پردیس ها و مراکز آموزش عالی سراسر کشور می باشد.

درخصوص راه اندازی اتوماسیون تغذیه سراسری هم، در مرحله اجرای برنامه هستیم و انشالله به زودی خبرهای خوبی در این زمینه خواهیم داد.

یکی دیگر از برنامه ها در این اداره کل، برنامه ریزی برای هفته ی خوابگاه است که فعالیت های مؤثری در این زمینه صورت پذیرفته است.

حوزه ی دیگر ما حوزه ی مشاوره و راهنمایی، که یکی از اولویت های معاونت دانشجویی است، بر این باورم که همه ی انسان ها به نوعی به مشاوره و مشاور نیاز دارند، امیدوارم روزی فرهنگ مشاوره در جامعه ی ما نهادینه شود و آن نگاه منفی، که هر کس به مشاور  مراجعه می کند،  قطعاٌ دچار مشکل است، برطرف شود.

 نیاز به مشاوره در این دانشگاه بسیار مهم است، چرا که دانشجوی ما در سن هجده سالگی وارد دانشگاه فرهنگیان می شود و به خاطر شبانه روزی بودن، از کانون با مهر و محبت خانواده دور می شود، محیط شبانه روزی، دوری از شهر و خانواده موجب برخی خلاء های روحی، روانی و عاطفی می شود.

به هر حال تا با محیط سازگار شوند چالش هایی وجود دارد.

این خلاء ها را چه کسی باید پر کند جز مشاور؟ در این راستا ما چند برنامه  تعریف کرده ایم که مهمترین اولویت تأسیس مراکز مشاوره و راهنمایی در سطح پردیس ها و مراکز دانشگاه فرهنگیان با چند نیت است:

 اول: ارائه خدمات مشاوره ای به جامعه و خانواده ی دانشگاه فرهنگیان که شامل دانشجو معلمان و کارکنان نیز هست.

 دوم: بحث کلینیک مشاوره که در واقع در همین مراکز اتفاق می افتد برای دانشجویان رشته ی مشاوره، تمرین کارورزی، یک محیط عملی برای کسب مهارت های حرفه ای و  امیدواریم بتوانیم در تعامل با سازمان نظام روان شناسی پروانه های لازم را برای مراکزمان دریافت کنیم، بنابراین می توانیم خدمات خارج از دانشگاه نیز داشته باشیم، البته این امر زمان می برد،انشاء الله تا پایان اردیبهشت، اولین مرکز مشاوره و یادگیری را در پردیس شهید چمران افتتاح می کنیم. خوشبختانه خیلی از پردیس ها و مراکز هم اعلام آمادگی کردند ولی حداقل هایی مورد نیاز است که باید کسب کنیم.

بحث صدای مشاور، برنامه ی دیگرِ در دست اقدام است و نیاز به زیرساخت سخت افزاری و چند نفر مشاور دارد تا بتوانیم به هر دانشجویی، از هر نقطه ی کشور، هر زمان احساس نیاز به مشاور دارد و دسترسی به مشاور مرکز و یا پردیس نیست، یا مستقیماٌ نمی خواهد به مشاور مراجعه کند، خدمات ارائه نماییم.

امیدواریم اعتبارات برای فعالیت های مورد نظر تأمین شود، البته شخص دکتر مهرمحمدی، سرپرست محترم دانشگاه هم نگاه ویژه و خاصی نسبت به این موضوع دارند و امیدواریم با حمایت های ایشان بتوانیم این فعالیت ها را به سرانجام برسانیم.

یکی دیگر از فعالیت های پیش روی ما، تجهیز مراکز مشاوره است. آزمون ها، ابزار و خدمات مشاوره ای که این ها هم برآورد شده، فهرست شده،در حال خرید و تجهیز مراکز مشاوره هستیم، نکته ی دیگر در این مقوله، شناسایی مشاورین و کارشناسان مجرب است که بتوانند مراکز مشاوره ی راه اندازی شده را پیش برده و ارائه ی خدمات نمایند و در آینده، خودگردان شوند و دیگر نیازی به اعتبارات از سوی دانشگاه نیز نداشته باشند. در عین حال سازمان مرکزی، نظارت، کنترل و رتبه بندی لازم را انجام خواهد داد.

در هر صورت به دنبال توسعه ی خدمات مشاوره ای هستیم، قصد داریم این مقوله را،حتی به عرصه ی رقابت با بهترین دانشگاه های کشور تبدیل کنیم.

• لطفا در بین مباحث به اولویت های درون سازمانی و برون سازمانی هم به تفکیک و به اختصار  اشاره بفرمایید:

اولویت اول بحث مشاوره، رفاهی است و به ترتیب پیش می رویم، دانشجو باید فضای رفاهیِ مناسب داشته باشد، البته این امر یک فعالیت بین بخشی است و  باید طرح و برنامه ی دانشگاه، اعتبار لازم را اختصاص دهد تا بتوانیم فضای مناسب را تجهیز کنیم.

مقوله ی بعد، بحث اداره کل تربیت بدنی است، این اداره کل از این حیث اهمیت ویژه ای دارد که محیط شاداب و با نشاط برای دانشجوی خوابگاهی و شبانه روزی جزء واجبات است، یک زمانی دانشجوی شما صبح می آید دانشکده و چهار واحد درس می گذراند و نهار می خورد و می رود خیلی هم به دنبال این نیست که آن فضای درسی مجموعه ی ورزشی دارد یا نه، ولی همین که دانشجوی شما خوابگاهی می شود، آن هم دانشجوی 20 ساله که سرشار از انرژی است و سکون و رکود را نمی پذیرد، نیازمند یک فضا، زیر ساخت و امکانات مناسب برای محیط شاداب و با نشاط خوابگاهی هستیم که بتوان در آن تحرک و نشاط لازم را محقق کرد، این بر می گردد به این اداره کل تربیت بدنی، همکاران در این حوزه چند نوع فعالیت عمده را مد نظر قرار داده اند:

اولین فعالیت، توسعه ی زیر ساخت های ورزشی در قالب طرح های عمرانی است، ولی بنا بر مدیریت، کنترل و هدایت داریم. مدیریت مجموعه و امکانات برای ارائه ی بهترین خدمات به دانشجویان مهم است.

بعضا، پردیس ها مجبورند به خاطر محدودیت اعتبارات، بخشی از فضا و امکانات را اجاره دهند ولی در صدد هستیم  از این امکانات در درجه اول دانشجویان ما به شکل مطلوب بهره مند شوند.

مسأله و دغدغه ی بعدی، مراکز و پردیس هایی هستند که فاقد این زیرساخت ها هستند و ما باید آن را فراهم کنیم، حداقل یک سالن چند منظوره که بتوانند برای ورزش های انفرادی و گروهی با برنامه، در اوقات فراغت از آن بهره ببرند.

از طرفی برخی از مراکز و پردیس ها رشته ی تربیت بدنی دارند، واحدهای تربیت بدنی هم عملی است، به همین سبب یکی از اولویت های ما توسعه ی زیر ساخت های ورزشی است،در این راستا با حوزه ی مربوطه که طرح و برنامه و معاونت اداری و مالی است، به دنبال تعریف برنامه ی مشترک هستیم تا بخشی از اعتبارات عمرانی را به این بخش هدایت کنیم.

در اداره کل تربیت بدنی، مسابقات قهرمانی کشوری در تابستان تعریف شد که بنا به ضرورت، اعتبار این بخش را به طرح های نیمه تمام، نیمه کاره و زود بازده ورزشی، اختصاص دادیم.

ضمنا در بخش دوم طرح های زود بازده، ایجاد چمن مصنوعی برای رشته فوتسال، ایجاد اتاق ورزش و تندرستی به منظور توسعه و تجهیز فضاهای ورزشی در پردیس ها مراکز آموزش عالی، شاید مهم ترین دغدغه ما در بحث برنامه های کیفی فرهنگ سازی در زمینه تربیت بدنی است که این امر نیازمند برنامه های آموزشی، ترویجی و فرهنگی است.

 یکی از برنامه های این اداره کل، برنامه ریزی و اجرای مسابقات منطقه ای، جشنواره ی ورزشی، همایش ها، طرح ورزش و سلامت برای دانشجویان و برگزاری دوره های آموزشی مانند کلاس های مربیگری و داوری است.

به دنبال فرهنگ سازی هستیم و نیازمند برنامه های آموزشی، تربیتی و فرهنگی، برای ایجاد تحرک در دانشجو معلمان، در این بخش جذب کارشناس تربیت بدنی در پردیس ها و مراکز آموزش عالی الزامی است و در بخش فوق برنامه می توان از مربیان متخصص بهره گرفت.

الزامات اصلی برای تحقق این هدف بزرگ مدنظر است مثل اینکه ما باید کارشناس تربیت بدنی و مربی داشته باشیم. باید الزامات کار از نظر  ایمنی و پزشکی و... فراهم شود که این موارد نیازمند هزینه است.

نیروی انسانی هم جزء اولویت های ماست.

این نکته که در ورودی و پذیرش دانشجو معلمان، کنترل کافی نداریم نیز نکته ای بسیار مهم است، چون پذیرش دانشجو معلمان، توسط مرکز برنامه ریزی آموزش نیروی انسانی انجام شده  و پردیس ها در حقیقت مجری هستند و هیچ دخل و تصرفی در فرآیند شاخص ها و گزینش ندارند. بنابراین برای اینکه بتوانیم کنترل حداقلی داشته باشیم، شناسنامه ی سلامت تدوین کرده ایم که هم برای جذب و ورودی دانشجو معلمان و هم در دوره تحصیلاتشان مورد کنترل قرار بگیرند.

ضروری است دانشجومعلمان به عنوان کسانی که قرار است 30 سال به جامعه ی آموزش و پرورش کشور خدمت کنند از نظر سلامت روحی و جسمی تحت کنترل باشند، اگر مشکلات خاصی دارند شناسایی شود، کسی که نیازمند کمک است در درجه اول و اگر خیلی خاص است، این ها را ارجاع دهیم به مراکز خاص.

مقدمات این طرح تدوین شده تا در قالب سامانه مجزا مورد استفاده قرار گیرد. این هم یک طرح بلند مدت و نیازمند نیروی انسانی متخصص و  آموزش دیده است. باید بررسی شود چه نوع شاخص هایی برای سلامت اندازه گیری شود، چگونه گزارش شود و...

در این راستا، چندین کارگروه تشکیل شده است. شناسنامه سلامت به زودی در سامانه و مراکز اطلاع رسانی ارائه خواهد شد تا بتوانند به مرور این اطلاعات را کامل کنند، این در حالی است که  ما حریم شخصی افراد را نیز رعایت می کنیم و اطلاعاتی که دریافت می شود خاص همان فرد است.

و در آخر، پیرامون بحث بهداشت و تغذیه، باید به طرحی اشاره کنیم که پیش از بهار آغاز شد و آن هم بحث بازدید و بررسی مراکز و پردیس های شهر تهران از لحاظ بهداشت، تغذیه و ایمنی است، درصدد ادامه ی آن در سراسر کشور هستیم.

شناسنامه سلامت دانشجو معلمان، یکی دیگر از طرح های بسیار مهم و تأثیر گذار در این معاونت است که بحث های زیر بنایی أن انجام شده و بعد از بررسی در شرایط پایلوت آماده انجام آن در سراسر کشور هستیم.

این طرح، اسباب و لوازمی را می طلبد،یک واقعیت را باید بپذیریم، اینکه اعتبارات و منابع، کیفیت بخشی را تا حدودی تضمین می کند، ولی خیلی از اتفاقات ناگوار، ناشی از سوءمدیریت و سهل انگاری مدیریتی است. می خواهیم این بخش را جبران کنیم، اگر مدیر یک پردیس یا مرکز، آنقدر سهل انگار است که وجود یک متر سیم بدون پوشش ممکن است جان دانشجویی را به خطر بیندازد، این دیگر بودجه نمی خواهد. بحث بهداشت و کیفیت غذا هم از همین دست است.

ان شاءالله در آینده ی نزدیک، شیوه نامه، دستور العمل و شاخص های ایمنی و بهداشت تدوین و به کل مراکز و پردیس ها ابلاغ خواهد شد، از شهر تهران شروع کرده ایم و همکاران ما مشاهده میدانی  دارند و براساس آن می توانیم شاخص هایی تعیین کنیم.

معتقدم دانشجو باید احساس آرامش، امنیت و رفاه بکند بعد بتواند خوب درس بخواند. اگر این ها محقق نشود کار فرهنگی معنا ندارد.

• به عنوان آخرین پرسش، چه تضمینی به صورت کلی برای تحقق این اولویت ها دارید؟

همان طور که ریاست محترم دانشگاه هم در آغاز سال گفتند، سال برنامه محوری است، برنامه ها را باید بر مبنای واقعیت و کمی فراتر از آن، پیش بینی کنیم، نه اینکه آرمانی باشند اما باید برنامه محور بود.

 پیگیری و نظارت، بازدید های میدانی از پردیس ها، باید از نزدیک چالش ها را ببینیم و در توزیع مناسب بر مبنای اولویت ها و نیازها اقدام کنیم. در مرحله دوم از برنامه ها، غفلت و کوتاهی نمی کنیم، البته  واقعیت ها را هم باید دید.

همکاران این حوزه بحمدالله، همکاران همراه و با دغدغه ای هستند، این جزء افتخارات ماست.

مشارکت، تلاش، پیگیری و نظارت برایمان خیلی مهم است. هدفمندی، برنامه محوری و پیگیری، مشارکت پذیری، خرد جمعی و نظارت، جزء ضرورت هاست تا بتوانیم برنامه هایی را که تعریف کرده ایم محقق کنیم.

و البته بزرگترین تضمین، با جدیت کار کردن است و شعارمان این است که باید به هر شکل و هر نوعی برای تأمین آرامش و رفاه لازم در خدمت دانشجو معلمان باشیم.

• برای شما آرزوی توفیق داریم.