عزاداری و بروز آن در مراحل فردی و اجتماعی ،تعالی و سعادت جامعه را دربرخواهدداشت

با عرض سلام خدمت جناب عالی و تسلیت فرارسیدن ایام عزاداری محرم لطفا به عنوان اولین سؤال بفرمایید با توجه به اهمیت محرم و صفر و اقامه عزای حسینی(علیه‌السلام)، و نظر به شیوع ویروس منحوس کرونا و شرایط موجود و تأکیدات رهبر معظم انقلاب اسلامی در مورد توجه به دستورالعمل‌ها و تأکیدات ستاد ملی کرونا، آیا تدابیر و دستورالعمل ویژه‌ای در مورد برپایی مراسم عزاداری و هیأت‌های مذهبی در دانشگاه فرهنگیان در نظر گرفته شده است؟

علیکم السلام؛ اینجانب هم فرا رسیدن ماه محرم و ماه سوگواری و عزای سیدالشهداء را خدمت جنابعالی و همه عزاداران حسینی دانشگاه فرهنگیان سراسر کشور تسلیت عرض می کنم؛ در پاسخ به این سؤال باید به چند مطلب اشاره نمایم: 

 مطلب اول ؛ همه ما باید اولا به اهمیت و ضرورت تعظیم شعائر اسلامی و شعائر حسینی از جمله: امر به معروف و نهی از منکر به‌عنوان وظیفه‌ای همگانی و زمینه‌ساز نزول برکات الهی و دفع بلاها، پیروزی حق بر باطل و خون بر شمشیر و نیز فرصت‌ها، ظرفیت‌ها و پیام‌ها و درس‌های عاشورای حسینی و نقش اقامه عزاداری حضرت اباعبدالله الحسین(علیه‌السلام) در کسب معرفت و بصیرت حسینی توجه کنیم.

ثانیا باید به عظمت معرفت و معنویت سیدالشهداء(علیه‌السلام) و عنایت قلبی و علاقه مردم و دانشگاهیان در توسل به ایشان و اهل بیت(علیهم‌السلام) نیز به‌عنوان یک اسوه توجه نمود. البته در طول تاریخ در سخت‌ترین شرایط، سبک و مدلی که اهل بیت(علیهم‌السلام)، پیروان و ارادتمندان در ترویج و تبلیغ مکتب تشیع برگزیده‌اند، حفظ مجالس روضه به‌عنوان سنگر مبارزه بوده و حتی در بدترین شرایط از روضه های خانگی غفلت نکرده اند. تردیدی نیست که این سلسله اقدامات و فعالیت ها اثرات تربیتی داشته و دارد و بلکه همین حداقلی‌ترین سطح مراسم یعنی روضه‌های خانگی، محور تربیت اهل خانه و همسایگان خواهد بود. نباید فراموش کرد که اجتماعات عاشورایی و دریای عظیم مردمی در تعظیم شعائر اسلامی از فرآیند روضه‌های خانگی و محلی شروع می‎شد و متاسفانه کم‌رنگ شدن این ظرفیت امروزه چالش‌های تربیتی عمیقی را رقم زده است. امروز هم در نبرد اراده‌ها، برترین اراده‌ها در این نبرد بزرگ تمدنی، دریای عظیم ارادتمندان به سیدالشهدا (علیه‌السلام) است.

مطلب دوم اینکه باید به چند مقوله‌ مهم دیگر نیز توجه داشت؛ مقوله اول: اصل عزاداری و ظهور و بروز آن که در چهار مرحله قلبی، لسانی، فردی و اجتماعی افراد ظهور و بروز دارد و  تحقق مناسب و مطلوب این مقوله، هدایت، تعالی و سعادت جامعه را دربر خواهد داشت.

مقوله دوم و سوم عبارتست از: شیوه عزاداری و نمادهای عزاداری با اقتضائات و فضاسازی بومی و فرهنگی استان‌ها از نصب پرچم و عزاداری‌های سنتی گرفته تا پخش صوت و تصویر عزاداری ها از بلندگوها و فضای مجازی و.. که متفاوت بوده و البته آسیب زدایی از آنها نیز بسیار مهم است.

مطلب سوم چالش‌های پیش روی هیئات و مجالس عزاداری محرم است؛ با توجه به شرایط و وضعیت کلی موجود بر اثر شیوع ویروس منحوس کرونا و تفاوت‌ها و یا اقتضائات موجود در استان‌های سراسر کشور، ضرورت برنامه‌ریزی و هدایت و نظارت و مدیریت هوشمندانه مردمی در این مهم اجتناب ناپذیر است .

مطلب چهارم : اختیارات و تکالیف و وظایف و دغدغه‌های شوراهای تخصصی فرهنگی – اجتماعی دانشگاه فرهنگیان در استان‌ها، مدیران پردیس‌های استانی، دفاتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در پردیس‌های استانی دانشگاه، کارشناسان فرهنگی و نیز نقش‌ محوری، مسئولیت‌پذیری، دغدغه‌مندی و تجارب موفق هیئات مذهبی دانشجویی و هیئات مذهبی کارکنان و استادان دانشگاه نیز نکته مهمی است. تجارب گذشته در ماه مبارک رمضان و گزارش‌های اخیر نشان از آن دارد که بحمدالله مدیران و مسئولان پردیس‌ها و دفاتر نهاد و کارشناسان فرهنگی و هیئات مذهبی، با همدلی و هم‌افزایی و مسئولیت پذیری، برنامه‌ریزی و پیش‌بینی‌های لازم و مقدور را غالبا فراهم آورده‌اند.
در همین راستا سازمان مرکزی دانشگاه فرهنگیان و دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در سازمان مرکزی دانشگاه پس از همفکری لازم در این زمینه و با توجه به دغدغه‌های موجود در دانشگاه و در سطح ملی در مورد اهمیت اقامه عزاداری و سلامت عزاداران حسینی و از طرف دیگر شرایط کرونایی موجود در کشور، به‌‌منظور مواجهه هوشمندانه با این مهم و با رویکرد سیاستگذاری کلان و حمایت و تقویت و تعظیم شعائر حسینی و نیز تبدیل تهدیدها به فرصت، در قالب بخشنامه، نکات مهمی را به مدیران امور پردیس‌های استانی دانشگاه در سراسر کشور ابلاغ نموده و طبعاً مدیران محترم استانی و مسئولان محترم دفاتر نهاد، نقش و مسئولیت سنگینی را در این زمینه بر عهده دارند. البته سازمان مرکزی دانشگاه نیز راهبری کلان و حمایت، هدایت و نظارت لازم را اعمال خواهد نمود.

 

 لطفا بفرمایید وظیفه اصلی هماهنگی و اجرایی برپایی مراسم عزاداری در پردیس ها و مراکز آموزشی دانشگاه بر عهده کیست؟
بر اساس تجارب موجود در پردیس ها و مراکز دانشگاه و ظرفیت های قانونی موجود، همانطور که در بخشنامه مذکور قید شده شورای تخصصی فرهنگی – اجتماعی پردیس‌های استانی دانشگاه، وظیفه هماهنگی و تسهیل‌گری و حمایت از تعظیم شعائر اسلامی و حسینی و نیز تقسیم کار و هماهنگی و نظارت و راهبری استانی مراسم عزاداری محرم حسینی(علیه‌السلام) و نحوه برپایی مراسم، نحوه جمع‌آوری نذورات و مواسات مؤمنانه را با هدایت و مشارکت فعال محتوایی دفاتر نهاد بر عهده دارد. البته شورای تخصصی فرهنگی برخی استان‌ها، ضمن حمایت لازم، تمامی هماهنگی‌ها و راهبری و مدیریت مراسم عزاداری را به دفاتر نهاد و هیئات مذهبی دانشجویی تفویض اختیار نموده اند.

 لطفا توضیح دهید آیا کارکرد این هیأت‌های دانشجویی از نظر محتوایی و اجرایی مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت؟
بله ، برخی پیشنهادات از جمله: راه‌اندازی گروه‌های مطالعاتی جهت بازخوانی و آسیب‌شناسی کارکرد هیأت‌ها و نیز عمق‌بخشی به عزاداری‌ها، تحلیل مفاهیم و محتواها در جهت تقویت نگاه عقلانی در کنار احساسات در هیئات مذهبی دانشجویی، همچنین تقویت هیأت‌های اندیشه‌ورز دانشجویی پردیس‌های استانی(شرکت‌کنندگان در طرح حیات طیبه سال 1398) و بهره‌گیری از نظرات این عزیزان و بازوان فکری دانشجویی، جهت تقویت و تعظیم شعائر اسلامی و حسینی، شناسایی و اضافه نمودن افراد جدید با انگیزه و نخبه هیأتی و مسجدی به جمع هیأت‌های اندیشه‌ورز دانشجویی مورد تأکید و توصیه قرار گرفته است.  طبعاً پس از ماه محرم گزارش اقدامات و فعالیت‌های استان‌ها در این موارد تأکید و توصیه شده و نیز ابتکارات و تجارب و اقدامات مناسب صورت‌گرفته به‌منظور تبادل تجارب و مدیریت دانش و هم‌افزایی و تقویت اقدامات موفق و ابتکاری دریافت و مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت.

 یکی از موضوعاتی که در ایام شیوع کرونا خیلی در جامعه مطرح بوده نقشی است که مبلغان و هیأت‌های مذهبی در این جبهه ایفا کرده اند؛ آیا مبلغان و هیأت‌های دانشجویی دانشگاه فرهنگیان هم در این زمینه فعالیتی داشته یا خواهند داشت؟
همان‌گونه که اشاره کردید مبلغان و هیئات مذهبی دانشگاه فرهنگیان در شرایط بحرانی شیوع ویروس کرونا و همدلی و مواسات مؤمنانه، باتوجه به روحیه جهادی این عزیزان و رویکرد سیاستگذارانه و حمایت هیأت رئیسه محترم دانشگاه و نیز ستاد توسعه و ترویج فرهنگ اقامه نماز سازمان مرکزی دانشگاه، بحمدالله توانستند اهتمام و نقش مفید و مؤثری را داشته‌باشند. اکنون هم امکان بهره‌گیری از آن تجربه و ظرفیت موجود در فضای ماه محرم فرصت مناسبی برای گسترش مواسات حسینی و کمک‌های مؤمنانه و توزیع مناسب بین فقرا و نیازمندان، کمک به کادر درمانی بیمارستان‌ها و تدفین جان‌باختگان و تسلی به خانواده‌های داغدار به صورت جهادی در کنار عزاداران حسینی بر اساس دستورالعمل‌های بهداشتی فراهم است که در بخشنامه مذکور تأکید و توصیه شده است.

 

با توجه به وجود ظرفیت های متعدد دانشجویی در دانشگاه فرهنگیان نظیر کانون‌ها، تشکل‌ها و بسیج، آیا از این ظرفیت‌ها نیز در برپایی مراسم استفاده خواهد شد؟
بله، اولاً هیئات مذهبی فراگیر هستند و همه نسبت به سیدالشهداء(علیه السلام) ارادت و علاقه دارند و ثانیا مخاطب هیئات مذهبی علاوه بر هسته مرکزی و اعضای رسمی، عموم دانشجومعلمان هیأتی و بسیجی و ... هستند و در این مورد هم توصیه شده تا در پردیس‌ها و مراکز دانشگاه از ظرفیت هیئات مذهبی دانشجویی و ظرفیت پایگاه‌های بسیج دانشجویی و کانون‌های دانشجویی و تشکل‌های اسلامی و سیاسی دانشجویی در قالب‌های حضوری با رعایت دستورالعمل‌ها و پروتکل‌های بهداشتی و یا در قالب‌های مجازی جهت تعظیم شعائر اسلامی بهره‌گیری و استفاده شود.

 

آیا مدیران امور پردیس‌های استانی، مجاز به همکاری و مساعدت نسبت به برگزاری مراسم هیأت‌های مذهبی محلی(فاقد فضای مناسب روباز) در محوطه و فضای عمومی پردیس‌ها و مراکز دانشگاه هستند ؟
بله، با توجه به عنایت هیات رئیسه محترم دانشگاه، میزبانی و همکاری پردیس‌ها و مراکز تابعه دانشگاه برای برگزاری مراسم هیئات مذهبی دانشجویی(با نظارت و هدایت دفاتر نهاد و همکاری کارشناسان فرهنگی) و یا هیئات محله دارای محدودیت فضای روباز(با همکاری و نظارت سازمان تبلیغات اسلامی و دفاتر نهاد) در ایام محرم برای برپایی مراسم عزاداری اباعبدالله الحسین(علیه السلام) و با راهبری کلان مدیران استانی دانشگاه بلامانع است. ضمناً در صورت اختصاص فضای روباز به هیأت‌های مذهبی محله‌ها، حضور مسئولین تام‌الاختیار آن هیئات به‌عنوان عضو مدعو در جلسات شورای تخصصی فرهنگی پردیس‌های استانی دانشگاه نیز بلامانع است.