اجرای نظامنامه فرهنگی و تربیتی؛ گامی مهم به سوی تحقق اصل تربیت محوری دانشگاه فرهنگیان
پس از گذشت بیش از یک سال از تدوین و اجرای آزمایشی نظامنامه فرهنگی و تربیتی دانشگاه فرهنگیان، تصمیم گرفتیم که گفتگویی را با جناب آقای هادی نژاد مسئول اداره مطالعات راهبردی معاونت فرهنگی و اجتماعی داشته باشیم تا راجع به هدف از تدوین و اجرای این طرح اطلاعاتی را کسب نماییم. آنچه که در ادامه می آید حاصل مصاحبه با ایشان است و امیدواریم که اطلاعات ارائه شده مورد استفاده شما مخاطبان گرامی قرار گیرد.
در ابتدای گفتگو ضمن معرفی خود در رابطه با ضرورت تدوین و اجرای نظامنامه توضیحاتی را ارائه بفرمایید.
بسم الله الرحمن الرحیم اینجانب محمدرضا هادی نژاد هستم و در اداره مطالعات راهبردی معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه فرهنگیان توفیق خدمت به همکارانم و دانشجومعلمان عزیز این دانشگاه را دارم، لازم می بینم که در ابتدای این گفتگو، راجع به تعریف نظامنامه و در ادامه، درباره ضرورت تدوین چنین طرحی آن هم در حوزه فرهنگی و تربیتی برای دانشگاه فرهنگیان نکاتی را خدمت عزیزان تقدیم نمایم.
در تعریف نظام نامه، ما می توانیم نظامنامه را دستورالعملی تعریف کنیم که راه و مسیر ما را برای دستیابی به یک هدف مشخص تعیین می کند یا به تعبیری، شیوه ها و نیز محتوای برنامه هایی که برای دست یابی به یک هدف خاص مورد نیاز است را تأمین می کند.
گذشته از این تعاریف، ما در دانشگاهی در حال فعالیت هستیم که وظیفه سنگین تربیت معلم مورد نیاز نظام مقدس جمهوری اسلامی را بر عهده دارد. بنابراین دانشگاه فرهنگیان، تنها محلی برای تربیت قشر دانشگاهی تحصیل کرده، آن هم در رشته هایی تخصصی و به منظور فعالیت در مشاغل مختلف نیست؛ دانشگاه فرهنگیان به تکلیف اسناد بالادستی همچون سند تحول بنیادین و نیز اساسنامه دانشگاه، محلی برای تربیت معلم تراز جمهوری اسلامی است.
وجود عباراتی همچون؛ تربیت معلم خلاق، مؤمن، متعهد، کارآفرین و ... در اساسنامه دانشگاه به خودی خود، وظایف سنگینی را متوجه متولیان این دانشگاه نموده است.
حساسیت شغل و بالاتر از آن حرفه معلمی و سر و کار داشتن خروجی های آن با آینده سازان این مرز و بوم، حساسیت وظایفی را که برنامهریزان دانشگاه برعهده دارند صد چندان می کند. لذا طبیعی است که در چنین دانشگاهی علاوه بر ارائه آموزش های تخصصی، ارتقاء مهارت های عمومی و عقبه بینشی معلمان در زمینههای فرهنگی _ تربیتی و اعتقادی نیز باید مورد توجه ویژه قرار گیرد.
با درک این ضرورت، سال ها بود موضوع طراحی و تدوین نظام نامه فرهنگی و تربیتی، در دستور کار متولیان فرهنگی دانشگاه قرارگرفته بود و با شروع دوره مسئولیت جناب آقای دکتر محمدی در معاونت فرهنگی و اجتماعی، این مهم با حساسیت بیشتری پیگیری گردید لذا اولین بار در مرداد ماه ۹۸ پیش نویس اولین نظامنامه فرهنگی و تربیتی دانشگاه فرهنگیان تهیه و به شورای تخصصی فرهنگی و اجتماعی ارائه گردید.
آیا در تدوین این نظام نامه از تجارب سایر دانشگاه ها نیز استفاده شده است؟
در ابتدای کار سعی ما بر این بود حتماً از سوابق و تجارب تنظیم چنین سندی در سایر دانشگاه ها نیز استفاده کنیم، جستجوی زیادی هم در این زمینه انجام شد ولی جز یک مورد، سند مشابه که در ادامه کار و تنظیم پیش نویس مفید باشد به دست نیامد. آن یک سند مشابه در دسترس نیز، سند راهبردی فرهنگی دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی بود که مورد مطالعه قرار گرفت. مهمترین مراجع در تنظیم این نظامنامه یکی سند تحول بنیادین و دیگری سند دانشگاه اسلامی بود که اجزاء نظامنامه برپایه آنها شکل گرفته است.
در رابطه با اهمیت تدوین و اجرای نظام نامه و تأثیرات آن به چه نکات دیگری می توانید اشاره نمایید؟
به اعتقاد بنده از زمانی که مراکز تربیت معلم تجمیع و جای خود را به دانشگاه فرهنگیان دادند این سوال مطرح بوده است که آیا دانشگاه فرهنگیان میتواند همان کارکَرد مراکز تربیت معلم را داشته باشد؟ در مقاطعی نیز این سوال در قالب یک نقطه ضعف دانشگاه مطرح شده است. منتقدین بر این باورند که دانشگاه فرهنگیان نمیتواند و یا نتوانسته در بعد تربیتی انجام وظیفه نماید، فارغ از قضاوت در رابطه با این ادعا، باید اذعان کنیم که وظیفه دانشگاه در این عرصه بسیار مهم و کلیدی است. اگر نگاهی به فرمایشات، مطالبات و اقدامات عملی مقام معظم رهبری در این زمینه بیاندازیم، هرچه بیشتر به اهمیت دانشگاه و رسالت تربیتی آن پی خواهیم برد.
معظم له از سویی با بیان اینکه دانشگاه فرهنگیان جای مهمی است و شخصیت معلم در آن شکل میگیرد و از سوی دیگر با حضور خود در پردیس نسیبه دانشگاه پیام مهمی را برای مسئولان وزارت آموزش و پرورش و مدیران دانشگاه ارسال فرمودند. تأکیدات مکرر ایشان مبنی بر منحصر شدن ورود معلمان به دستگاه تعلیم و تربیت از مسیر دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، خود مؤید اهمیت دانشگاه و تربیت شبانه روزی در آن است.
بنابراین یکی از مهمترین وظایف فعلی مدیران دانشگاه، توجه ویژه به ابعاد تربیتی _فرهنگی دانشجو معلمان و ترسیم نقشه راهی برای تحقق همه جانبه آن است. از این رو به اعتقاد بنده، طراحی و تدوین نظامنامه فرهنگی و تربیتی با اهمیت ترین سیاستی بود که می بایست در این مقطع در دستور کار قرار گیرد.
ظاهراً یکی از ابداعات نظامنامه، استفاده از ظرفیت های سایر دستگاه هاست در این زمینه چه توضیحاتی دارید؟
دقیقاً به یک نکته مهم نظامنامه اشاره کردید، پای کارآوردن و استفاده از ظرفیت نهادها و دستگاه های مرتبط با وظایف و مأموریت های دانشگاه از مهمترین نقاط قوت نظامنامه است. برخی دستگاه های دولتی در راستای انجام وظایف قانونی شان به دنبال جامعه هدف و مخاطبی هستند که نظامنامه با رصد این نیاز، فرصت بهره برداری از این ظرفیت را فراهم نموده است. پیگیری این سیاست واجد دو مزیت مهم برای دانشگاه است؛ اول اینکه در شرایط خاص اقتصادی کشور و به تبع آن دانشگاه، اتکاء به بودجه های مستقیم دولتی را کاهش قابل می دهد و برنامه های فرهنگی و تربیتی و اجتماعی دانشگاه با کمترین هزینه جامه عمل می پوشد و دومین مزیت برخوردار شدن دانشجومعلمان از آموزش های تخصصی و استاندارد است. در این راستا هم اکنون تفاهم نامه با سازمان جوانان جمعیت هلال احمر، معاونت قرآنی وزارت ارشاد و سازمان فنی و حرفه ای به امضاء رسیده و جلسات کمیته های پیگیری آن نیز در حال برگزاری است ضمن اینکه شناسایی و عقد تفاهم نامه با سایر دستگاهها و ارگان هایی که پتانسیل کمک به دانشگاه فرهنگیان برای تحقق اهدافش را دارند همچنان در دستور کار ما قرار دارد.
لطفاً در این باره توضیح دهید که چه مرجعی دانشگاه را مکلف به تدوین نظامنامه نموده است؟
سوال خوبی است؛ شاید با اطمینان نتوان گفت که مشخصاً چه مرجعی دانشگاه را مکلف به انجام این کار نموده است منتها از دو جنبه میتوان این موضوع را مورد بررسی قرار داد؛ جنبه اول الزام سند دانشگاه اسلامی است. مستحضر هستید که شورای عالی انقلاب فرهنگی در تاریخ 25/4/92 و در جلسه 735 خود آخرین تغییرات سند دانشگاه اسلامی را به تصویب رسانده است. در این سند، دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی موظف به تهیه و تدوین نظامهایی چهارگانه شدهاند. نظام فرهنگی و تربیتی، نظام آموزشی، نظام پژوهشی و فناوری و نظام مدیریتی. بنابراین مهمترین مرجعی که در تدوین نظامنامه به آن توجه شده همان سند دانشگاه اسلامی است.
جنبه دوم، ویژگی های دانشگاه ماموریت گرای فرهنگیان است. دانشگاهی که مهمترین صبغه آن، صبغه تربیتی آن باید باشد. بسیار اتفاق افتاده است که شاهد گفتمان های انتقادی نسبت به دانشگاه فرهنگیان و مقایسه آن با تربیت معلم دهه ۶۰ باشیم فارغ از قضاوت ارزشی در این زمینه بسیار ضروری است که همزمان با توجه به کمیت، به کیفیت نومعلمان خروجی دانشگاه نیز توجه نماییم.
دغدغه تربیت اخلاقی و اعتقادی دانشجو معلمان از یک سو و امید به آموزش مهارتهای مورد نیاز حرفه معلمی به دانشجومعلمان از سوی دیگر، انگیزهای قوی را برای تدوین نظام نامهای مختص دانشگاه فرهنگیان ایجاد نمود.
در رابطه با فرآیندی که نظامنامه تا کنون طی نموده است توضیحات مختصری را ارائه نمایید؟
اولین پیش نویس نظامنامه در مرداد ماه ۹۸ تهیه گردید. همکاران متن پیشنهادی را مطالعه کردند و نظراتی دادند که تا ویرایش چهارم ادامه یافت. متن پیش نویس، در سی و چهارمین جلسه شورای تخصصی فرهنگی و اجتماعی دانشگاه ارائه و مورد نقد و نظر اعضاء قرار گرفت. در آن جلسه ضمن استقبال از اصل طرح، مقرر شد کمیتهای نسبت به اصلاح و تکمیل نظامنامه اقدام نماید. در ادامه با ایجاد تغییراتی در متن پیش نویس و با توجه به شروع سال تحصیلی 99- 98 با هماهنگی معاونت محترم آموزشی و تحصیلات تکمیلی، شیوه نامه ای برای اجرای آزمایشی نظامنامه تنظیم و در تاریخ 9/7/98 با شماره 6363 به مدیریت های استانی ابلاغ گردید.
بر اساس شیوه نامه مذکور مقرر شد مدیریت های استانی با بهرهگیری از ظرفیت سه ساعت فرهنگی نسبت به آموزش چهار مهارت امداد و نجات و کمک های اولیه، روخوانی و روانخوانی قرآن، نقد فیلم و کتاب و نهایتاً مدیریت درآمد و هزینه و اقتصاد مقاومتی اقدام نمایند.
همزمان برای اصلاح ویرایش پنجم نظامنامه، نامهای به معاونت ها و حوزه های ستادی ارسال و درخواست اعلام نظر جهت تکمیل نظامنامه شد، درخواستی که متأسفانه مورد توجه جدی قرار نگرفت و تنها سه حوزه نکات و پیشنهادات مد نظر خود را ارسال نمودند.
پس از اجرا نیز سامانهای به منظور ثبت اطلاعات اجرای آزمایشی استانها در نظر گرفته شد و طی یک بازه زمانی اطلاعات مد نظر توسط استان ها در آن بارگذاری گردید.
اگر اجازه بفرمایید در ادامه بحث، به انتقادی که توسط برخی از افراد مطرح می شود و این نظامنامه را نه به عنوان یک نظامنامه بلکه به مثابه یک دستورالعمل درون بخشی می پندارند بپردازیم!
اتفاقاً این نکته خوبی است و باعث شروع یک بحث مبنایی می شود. حرکت به سمت طراحی این نظام نامه، از یک دغدغه و فراتر از آن، از تفکر درباره یک مأموریت مهم شروع میشود. در جایجای اسناد بالادستی مرتبط، ارجاعات و نشانههایی از ضرورت و اهمیت بحث تربیت دیده می شود. سند تحول بنیادین به ویژه در بخش آموزش ساحت های شش گانه یک تربیت همه جانبه را مد نظر قرار داده است، سند دانشگاه اسلامی از منظری دیگر به این قضیه ورود کرده است و در نقشه جامع علمی کشور و نیز نقشه مهندسی فرهنگی، ابعاد دیگری از اهمیت بحث تربیت مشاهده میشود و نهایتاً در اساسنامه دانشگاه، مهمترین مأموریت، تربیت معلمانی مؤمن، متعهد، خلاق و کارآفرین ترسیم شده است. ناگفته پیداست؛ برنامه ریزی و اجرای فعالیت های فرهنگی و تربیتی در دانشگاه فرهنگیان را نمیتوان تنها به یک حوزه یا معاونت محدود نمود و ضروری است که تمامی حوزه های ستادی، پیوستی فرهنگی و تربیتی را در کنار فعالیتها و مأموریت های اصلی خود تنظیم نمایند.
نظامنامه به دنبال آن است که تمامی این پیوست های فرهنگی را در کنار هم قرار داده و بدین ترتیب قابلیت سنجش و ارزیابی را برای آنها فراهم سازد.
با این توضیحات به انتقاد منتقدان برمی گردیم، اگر کسی تاکنون ادعا کرده باشد که متن پیشنهادی موجود نظامنامه، همان چیزی است که توضیح داده شد، بی تردید سخن به گزاف گفته است . متن موجود تنها چهار چوب نظامنامه را مشخص کرده و در مسیر تبدیل شدن به نظامنامه است و فقط در صورت ورود همه اجزای دانشگاه به این قضیه و تهیه پیوستهای فرهنگی و تربیتی مرتبط، میتوان ادعای شکلگیری نظام نامه را مطرح نمود.
بنابراین روشن است که پیش نویس فعلی نمیتواند یک دستورالعمل بخشی هم باشد و نام صحیح آن همان نظام نامه است که اجزایش باید چیده شود تا کامل گردد. ضمن اینکه در تدوین این نظامنامه واقعیت هایی در نظر گرفته شده که با توجه به محدودیت های موجود ، بیشترین امکان اجرایی شدن برنامه در گستره ایران اسلامی و سطوح پردیس ها و مراکز فراهم شود.
شما مهمترین مشکل فعلی نظامنامه را چه می دانید؟
مهمترین مشکل فعلی ، عدم تبیین نظامنامه برای تمامی ارکان دانشگاه است! روشن ترین دلیل این ادعا نیز پاسخ ندادن حوزه های ستادی بجز سه حوزه به نامه درخواست اعلام نظر در باره نظامنامه است ! بنده علاقمند بوده و هستم که لااقل در یک جلسه هیأت رئیسه به ما فرصت داده می شد تا درباره ضرورت تدوین نظامنامه و اهداف آن و البته زیرساخت های مورد نیاز آن صحبت کنیم . البته ما بیکار ننشسته و با چنگ و دندان برای تکمیل آن و ساختن همه حلقه های این زنجیره مشغول فعالیتیم . لازم به ذکر است که فقط یکی از افق های مورد نظر ما در این زمینه، مصوب شدن دوره های تعریف شده در ذیل نظامنامه به عنوان دوره های ضمن خدمت نومعلمان است که به خودی خود عامل انگیزه بخشی دانشجومعلمان برای شرکت در فعالیت های فرهنگی و مذهبی در ایام تحصیل هم خواهد بود. همین مصاحبه ای که ما در خدمت شما هستیم یکی از راه های تبیین موضوع نظامنامه است که امیدوارم در این جهت مؤثر باشد.
بفرمائید که آیا در رابطه با مشکلات اجرای نظامنامه در سطح پردیس ها و مراکز هم بررسی هایی داشته اید؟
متشکرم به نکته خوبی اشاره کردید چون عرصه اجرای نظامنامه همین پردیس ها و مراکز هستند.اینجا باید یک گِله گذاری هم از همکاران استانی داشته باشم! انتظار ما این بود که پس از ابلاغ بخشنامه به مدیریت های استانی ضمن برگزاری جلسات شورای فرهنگی و اجتماعی استان جزئیات اجرای دوره ها بررسی و مشکلات نیز احصاء شود حتی در بخشنامه شماره 11569 مورخ 24/7/98 روی این موضوع تأکید کردیم و درخواست انعکاس موانع و مشکلات اجرای نظامنامه را خواستار شدیم که متأسفانه جز دو سه استان نظری به ما منعکس نگردید! من در بعضی صورت جلسات شورای فرهنگی اجتماعی استانها که به دستم رسید دیدم نوشته شده اجرای نظامنامه مصوب گردید! و اصلاً راجع به هیچ مانع یا مشکلی صحبت نشده و یا سؤال نشده برای فلان دوره با چه سرفصل هایی و با چه منابعی باید اجرا شود؟ این همان مشکل عدم تبیین نظامنامه است که عرض کردم. متأسفانه هنوز خیلی از دوستان به اهمیت نظامنامه و تأثیرات آن در سرنوشت معلمان آینده پی نبرده اند وگرنه خیلی فعالانه تر با این موضوع برخورد می کردند. ما الان گزارش اجرای نظامنامه را از اکثریت استانها گرفته ایم، گزارشی که احتمالاً تجمیع شده اش برای رفع نواقص به استانها هم ارسال خواهد شد. طبق این گزارش، اجرای بیش از 95 درصدی یک مهارت (امداد و نجات و کمک های اولیه) و اجرای با درصد پایین سه مهارت بعدی مبین موانع و نواقصی است که استانها آنرا به ما منعکس نکرده اند! این مطلوب ما نیست، مطلوب کلیت دانشگاه فرهنگیان هم نیست، باید کار را دقیق و حساب شده پیش ببریم . البته قبول دارم که ما باید در ستاد حساب شده تر برنامه ریزی کنیم اما استانها هم باید این مطالبه را از ما داشته باشند، این یک تعارف نیست چراکه وقتی استان عرصه اجرای طرح است ضروری است استانها هم فعالانه و مطالبه گرایانه به قضیه ورود کنند.
در پاسخ به سؤال شما هم باید عرض کنم مشکلاتی از قبیل عدم پیش بینی منابع مالی در نمایه سال 98 برای اجرای نظامنامه، مشخص نبودن سرفصل مشخص برای بعضی از مهارت ها، عدم امکان استفاده از ظرفیت اساتید دانشگاه فرهنگیان در همه پردیس ها و مراکز و ... از جمله موانع اجرا در سال گذشته بودند که سعی کرده ایم در سال جاری آنها را رفع کنیم.
برای شرایط کرونایی که در نیمسال جاری با آن مواجه هستیم چه پیش بینی نموده اید؟
با عنایت به ضرورت اغتنام فرصتها، درحال برنامه ریزی هستیم که به یاری خدا برای نیمسال اول دوره هایی را که قابلیت ارائه در فضای مجازی را دارند خدمت همکاران صف معرفی کنیم. هم اکنون درحال هماهنگی برگزاری یک دوره تربیت مربی نهج البلاغه و یک دوره آشنایی با سواد رسانه و آسیب شناسی فضای مجازی هستیم. البته اگر این اتفاق بیافتد اجرای دوره ها متمرکز خواهد شد ولی برای تکمیل بسته نیمسال اول، 2 دوره دیگر هم که قابل اجرا توسط همکاران استانی باشد را نیز معرفی خواهیم کرد. ضمناٌ در سال جاری برای تأمین هزینه اجرای دوره ها مبالغی را به صورت نیمه متمرکز در نمایه عملیاتی معاونت پیش بینی کرده ایم که در زمان مقتضی ابلاغ خواهد شد.
جنابعالی چه دورنمایی را برای نظامنامه متصور هستید؟
اگر واقعاً بخواهیم که دانشگاه فرهنگیان در نیل به اهداف ترسیم شده در اسناد بالادستی و نیز اساسنامه اش نائل آید یکی از راه های تحقق آن، همین عملیاتی شدن نظامنامه فرهنگی و تربیتی با همه الزاماتش است. باید توجه داشته باشیم که دانشگاه فرهنگیان به طور اعم و نظامنامه به طور أخص، تنها قطعه ای از پازل ایده تربیت معلم تراز است. وجود این حلقه با بهترین طراحی هم در نبود سایر حلقه ها به تشکیل زنجیره منجر نخواهد شد. دورنمای نطامنامه ، تصویب آن در بالاترین مراجع تصمیم گیری در داخل دانشگاه است که اخیراَ این اتفاق میمون و تصویب کلیات اجرای نظامنامه در شورای دانشگاه به وقوع پیوست، گام بعدی مشارکت حداکثری همه حوزه های ستادی برای تکمیل و عملیاتی سازی آن است و گام نهایی طرح نظامنامه در شورای عالی آموزش و پرورش و تصویب آن به گونه است که دستگاه بهره بردار نهایی، دوره ها و مهارت های گذرانده شده توسط دانشجومعلمان را همانگونه که قبلاً به آن اشاره کردم به عنوان دوره های ضمن خدمت نومعلمان پذیرفته و آنها را در سامانه ltms ثبت نماید. مورد اخیر ضمن تشویق و انگیزه بخشی به دانشجومعلمان جهت شرکت در فعالیت های فرهنگی و تربیتی در ایام تحصیل، به تربیت معلم کارآمد و مهارت محور نیز کمک شایانی خواهد نمود.
و سخن آخر؛
یکی از مشکلات و دغدغه های امروز ما، تبیین نشدن موضوع نظامنامه برای خیلی از همکاران ما در دانشگاه فرهنگیان است، بسیاری از ما درحالی که حسرت داشتن خروجی هایی مانند خروجی های دهه60 مراکز تربیت معلم را داریم برای طرح هایی مثل نظامنامه که به دنبال ایجاد پیوست های فرهنگی مشخص برای فعالیت های تخصصی همه ارکان دانشگاه است وقت گذاری و اهتمام ویژه ای مبذول نمی کنیم که قطعاً این یک خطای راهبردی است. در صورت تأمل و توجه به نقش، اهمیت و تکلیف دانشگاه فرهنگیان در تربیت معلم تراز جمهوری اسلامی، ضرورت تعریف پیوست های فرهنگی جامع برای تمامی ارکان دانشگاه نمودارتر خواهد شد.
جدای از وظایف سازمانی باید به این نکته هم توجه کنیم که تلاش برای تربیتِ معلمِ مؤمن، متعهد، کارآمد، خلاق و مهارتی، یک صدقه جاریه برای تک تک ما به حساب خواهد آمد و قطعاً باقیات الصالحاتی خواهد بود که در زمان کوتاهیِ دست ما از عمل صالح، به دادمان خواهد رسید. بخش اول نظامنامه که مربوط به کلیات است همچنان نیاز به همفکری و مساعدت همه حوزه های ستادی دارد. ما در پیش نویس فعلی فقط ردپای حوزه ها را در نظامنامه ایجاد کرده ایم که برای تکمیل، نیاز به همکاری جدی و دلسوزانه همه دغدغه مندان حوزه تربیت در دانشگاه فرهنگیان دارد.
در این جا لازم می دانم از اداره کل محترم حقوقی، بسیج دانشجویی، مدیران محترم استانی زنجان و خراسان جنوبی و حجه الاسلام والمسلمین عابدی که با انتقادات دلسوزانه و پیشنهادات مفیدشان کمک های شایانی را برای تکمیل طرح اولیه نظامنامه به ما نمودند سپاسگزاری و تداوم این ارتباطات و راهنمایی ها را در باقی مانده از این مسیر تقاضا نمایم. مجدداً پیش نویس نظامنامه را خدمت خانواده بزرگ دانشگاه فرهنگیان عرضه نموده و منتظر دریافت نظرات اصلاحی همه مخاطبان و دستاندرکاران از جمله استادان، همکاران فرهنگی و همچنین دانشجومعلمان گرامی هستیم تا در این مسیر یاریگر ما باشند. ایمیل اداره کل برنامه ریزی فرهنگی و اجتماعی به نشانی cultural_planning@cfu.ac.ir طریق این همکاری خواهد بود. إن شاء الله.
از فرصتی که در اختیار ما گذاشتید سپاسگزاریم، امیدواریم که این گفتگو مورد استفاده همه مخاطبان گرامی قرار گرفته باشد.
موفق و مؤید باشید.