حجت الاسلام والمسلمین دادگر:
ما باید در دانشگاه فرهنگیان، یک سرمایه گذاری ویژه ناظر به نقش الگویی تربیتی دانشجومعلمان به عنوان معلمان نسل آینده، در آموزش و پرورش داشته باشیم
حجت‌الاسلام والمسلمین دادگر، در ششمین نشست تخصصی روحانیون شاغل به تحصیل در دانشگاه فرهنگیان که در تاریخ 27 آبان ماه به‌صورت مجازی برگزارشد، با بیان این که عمده‌ترین مسئله هر جامعه‌ای بحث تربیت است، اظهار کرد: اساساً تربیت از منظر اسلامی و قرآنی همان تزکیه است؛ در لغت، تربیت را اعم از تزکیه می دانند؛ برخی ممکن است این دیدگاه را قبول نداشته باشند منتها مرحوم علامه طباطبایی تفاوتی بین تربیت و تزکیه قائل نیست و جهت‌اش این است که تقدم تزکیه بر تعلیم یعنی روح، قلب و عواطف، تزکیه و آماده و مهیا می‌شود تا آن مظروف را بهتر بپذیرد و از طرف دیگر حق طبیعی هر کسی است که به عنوان مخاطب یا تربیت‌پذیر تحت هدایت و ارشاد یک مربی و یک معلم آگاه و دانا و دلسوز قرار بگیرد؛ البته آن معلم دلسوز ابتدا باید نقایص وجودی خودش را اصلاح و برطرف کند و به کمالات و ظرفیت‌هایی دست پیدا کند و لایق این مربی‌گری شود تا بتواند نفوس انسانی را به عنوان ودایع و امانات پروردگار عالم که به ایشان سپرده می شود به درستی در قالب ها و اصول و روش‌های مختلف و متعددی که هست هدایت و ارشاد کند؛ خیلی مهم است که مراحل و اصول روش‌های تربیتی را بداند و آگاهی پیدا کند؛ اینها را که به دست آورد آن وقت می تواند نقش آفرینی خوبی ایفا کند؛ در این فضای زندگی طوفانی که در عصر کنونی به وجود آمده است انسان باید پناه به خدای متعال ببرد چرا که یاد خدا آرامش بخش دلهاست «الا بذکر الله تطمئنّ القلوب» از طرف دیگر در زمینه‌های انحرافی هم که وجود دارد باز همین نسخه نجات‌بخش یاد و توجه به خدا که یکی از مهم‌ترین مصادیقش نماز است می‌تواند انسان را رهایی ببخشد چرا که « ان الصّلاة تنهی عن الفحشاء و المنکر».
وی با اشاره به ارتباط نماز با تربیت بیان کرد: وقتی دقت می‌کنیم می‌بینیم در همان بحث «رب العالمین» بحث تربیت یک مسئله‌ای است که خیلی مورد توجه است و ما در نماز هم همین تعابیر را به کار می‌بریم و استعمال می‌کنیم؛ ابعاد تربیتی این عبادات و مناسک بهتر مشخص و روشن می شود که یکی از مهم‌ترین و البته پایه ای ترین آنها نماز است؛ وقتی نمازگزاران از زاویه نگاه «رب» تربیت می‌شوند چه در عبادات و اخلاقشان و چه در اقتصادشان و خانواده، چه در مدیریت چه در سایر مقولات اجتماعی و مشاغل گوناگون، آثار و نتایج تربیت و موانع آن را انسان می‌تواند مورد مطالعه قرار دهد و ملاحظه بکند چرا که اگر نماز، اثری در رفتار ما و در کنش و مواجهه ما با اجتماع، با انسان ها و مردم نداشت پیداست آن نماز یک فعلی است؛ یک ورزشی است و آن تأثیراتی که باید در روح و روان و در افعال و اندیشه‌های ما بگذارد معلوم است که به آن دست پیدا نکردیم؛ خدای متعال، اصلی‌ترین، مهم‌ترین و بزرگ‌ترین تربیت کننده جهان هستی است، و نماز باتوجه است که اثر گذار است اگر غیر از این بود گویی خوب توجه نکردیم.
مسئول دفتر نهاد سازمان مرکزی دانشگاه فرهنگیان با بیان این که نماز عالی ترین مکتب تربیت است ادامه داد: در بین مکاتب تربیتی، این مکتبی است که می‌شود خیلی خوب به آن اطمینان کرد و همه چیز اعم از عبادت، ولایت، معاد و ابعاد اجتماعی و روابط انسان های دیگر را تعیین می‌کند؛ یک زیبایی و عظمتی را در شخصیت، ذکر، اندیشه و رفتار انسان ایجاد کرده و این را وسعت و صفا می بخشد نماز است؛ علی ایحال این نکته‌ای است که باید ان‌شاءالله توجه کنیم و هم مخاطبان خودمان را ناظر بر آن نقشی که بناست در فضای تعلیم و تربیت و مدارس و مخاطبان ما که بهترین مخاطبان هستند بتوانند نقش آفرینی داشته باشند؛ بعد از ایمان بحث نماز خیلی برجسته بوده و مورد توجه قرار می‌گیرد؛ می‌فرماید: «الّذین آمنوا و یقیمون الصّلاة» تاکید و تصریحی است که قرآن کریم دارد و ۴۶ بار با تعبیرات مختلف از اقامه نماز و مشتقات آن گفتگو می‌کند و به تعبیر دیگر می توان گفت اسلام ، مکتب جامع تربیتی است که ما می‌توانیم از نماز آن که برای خودش یک مکتب تربیتی است بهره خوبی بگیریم.
حجت‌الاسلام دادگر با تاکید بر اهمیت نقش و مسئولیت والدین در بحث تربیت فرزند اظهارداشت: والدین انسان در تربیت فرزندان نقش مهمی دارند چون فرزند ثمره حیات انسان است و نقش والدین مسئولیت سنگینی است و بعد هم مدرسه که معلم رکن اصلی را در مدرسه در تربیت اسلامی فرزندان خواهد داشت؛ اساساً چرا در تربیت می گوییم تربیت اسلامی جهتش این است که تربیت اسلامی امروز علمی است که انسان‌های مسلمان را برای زندگی و بندگی خدا در دنیا و آخرت آماده می‌کند لذا باید معنا و مفهوم نماز را از این دریچه به آن بپردازیم و از طرف دیگر اهمیت و جایگاه نماز و تربیت در قرآن و روایات مفصلی که آمده بحث شده و نکات متعددی را مطرح کرده است؛ آن چیزی که به نظرم خیلی حائز اهمیت است این است که ما برویم به سمت تحقیقات کاربردی تا با نقش نماز در تربیت یعنی از حیث مولفه ها و شاخصه های تربیت نقش‌هایی که نماز می تواند در تربیت و تعالی و تکامل انسان ها داشته باشد اینها را توجه کنیم و از طرف دیگر هم الگوسازی کنیم نکته دیگر که خیلی مهم است و بسیار در ماموریت ما و شما حائز اهمیت است بحث الگوسازی است و اگر دانشجو معلمانی که در دانشگاه فرهنگیان هستند به نماز به درستی از عمق وجود توجه کنند و هم اعتنا و عمل نمایند و هم در سلوکشان بتوانند در این زمینه الگوی موفقی باشند ما قطعاً الگوسازی کرده‌ایم؛ این الگوها هستند که در مدرسه ولو تبلیغ مستقیم هم نشود همین که در نمازخانه مدرسه و سر وقت نماز می‌خوانند و یاد خدا را مد نظر قرار می‌دهند خود این الگو است؛ دانش‌آموزان حواسشان هست و این ها مشاهده می کنند و لذا نقش الگویی بسیار مهم است که ما باید یک سرمایه‌گذاری ویژه ناظر به نقش الگویی دانشجو معلمان با عنوان معلمان آینده در دانشگاه فرهنگیان برای نسل آینده در آموزش و پرورش داشته باشیم.
عضو هیأت رییسه دانشگاه فرهنگیان در ادامه به اهمیت «زمان» در تربیت دینی اشاره کرد و افزود: هم در آیات و هم در روایات فراوان و متعددبه اهمیت زمان در تربیت دینی، تاکید نموده است .
در بحث نماز و تربیت و در بحث تربیت دینی که یکی از ابعاد تربیت دینی تربیت عبادی و مناسکی است ، نماز یکی از عبادات مهم و پایه‌ای و اساسی این تربیت است؛ لذا وقتی ما در زمان دقت می‌کنیم می‌بینیم که حتی در انتخاب همسر نیز مسئله مهمی است، یعنی اینکه چگونه همسری انسان انتخاب می‌کند در چه فضا و شرایطی و چه‌جور نقش و تربیتی و کجا تربیت یافته است این خیلی مهم است. از آن طرف در بحث دوره حمل و بارداری اینکه فرزندی که در درون رحم است این را چگونه با او مواجهه می کند بعد از اینکه متولد شد و اذان و اقامه خوانده شد و از این مقولاتی که ما در حوزه تربیتی با آن مواجه هستیم و توصیه و سفارش شده اینها هم نکات مهم ناظر به همین بحث تربیتی است و یا آن سه دوره ۷ ساله که در روایات تعبیر می شود و متاسفانه در آموزش و پرورش ما چندان مورد اعتنا نیست و خیلی کمتر به آن پرداخته می شود؛ حتی در همان دوره ۷ ساله اول که کودکان بازی و سرگرمی را باید انجام دهند ما می توانیم انواع بازی هایی که آموزنده باشد مثل قصه ها و بازی های متعددی که امروز وجود دارد شعر و مسائل گوناگون را انجام داد که حتی سرگرمی‌های آنان هم آموزنده و هم مفید باشد و از طرف دیگر نقش دیگر شرایط را هم ما نمی توانیم از آن غفلت کنیم مثلاً گفتگو درباره نماز همین که عده ای در قالب کانون نماز و مثلا در قالب جلسه‌ای که ائمه محترم جماعت با دانشجو معلمان بگذارند با محوریت نمازخانه ها گفتگو داشته باشند؛ برای بهبود و تعالی وضعیت وکیفیت در این زمینه راهکار و پیشنهاد بدهند؛ چه از نظر ارتباطی و معنایی و معرفتی و چه از نظر زیباسازی ها و فضاسازی ها و کارهای ترویجی؛ در ارتباط با دوستان نمازخوان؛چون نقش الگویی دارند باید برای بچه هایی که غفلت دارند تدبیر آموزش غیر مستقیم را توجه کرد ؛ در یک گزارشی که قبل از شرایط کرونایی برای ما رسیده بود آمده تقریبا بین ۷۰ تا ۸۰ درصد بچه های خوابگاهی نماز صبح شان قضا می‌شود و این اگر درست باشد خیلی فاجعه است؛ ما برای نماز صبح بچه ها چه برنامه‌ای داریم؟ الان شرایط کروناست؛ در شرایط کرونا چه جور با دانشجومعلمان ارتباط بگیریم که مباحث معرفتی و معنوی آنها مباحث مشاوره که لازم دارند را به آنها ارائه و گفتگو کنیم؟
چگونگی دعوت به نماز موضوع دیگری بود که حجت الاسلام دادگر به آن اشاره کرد و گفت: دانشجومعلمان متناسب با سطح خودشان از چه روش هایی و و در برخورد با دانش‌آموزان چگونه دعوت به نماز را انجام دهند؟ واقعا ما مسئولیت و وظیفه داریم در این زمینه کارهای جدی برنامه‌ریزی و دنبال کنیم . طی این سال‌ها دوره هایی برای افراد سال آخر معمولاً برنامه‌ریزی‌هایی می‌شد و همینطور برای ورودی های جدید یعنی ورودی های بهمن ماه امسال در مورد شیوه های دعوت به نماز که ناظر به نقش تربیتی آنها در مواجهه با دانش آموزان است؛ این را داریم به سمت فضای مجازی می آوریم؛ علی ایحال خود این نکته خیلی مهمی است که از همان سال اول در واقع برنامه ریزی های لازم صورت بگیرد؛ در آذرماه هم برای باقیمانده های ورودی ۹۵ و ۹۶ این دوره طراحی می‌شود که اعلام شود که از این ظرفیت دوستان و دانشجومعلمان بهره مند شوند.
وی وجود جاذبه های بصری در نمازخانه ها را حائز اهمیت دانست و افزود: فضای نمازخانه اگر فضای دلنشینی باشد پرجاذبه و زیبا باشد و فعالیت‌های خوبی درون آن اتفاق بیفتد در تربیت نقش دارد؛ در واقع متناسب با فطرت آنها در حال حرکت باشیم چرا که فطرت این عزیزان به سمت زیبایی‌ها و زیبایی دوستی هست و لذا ما در این زمینه باید کارهایی را تدارک ببینیم نقش رسانه ملی، نقش مدارس و نقش خانواده ها و زمینه‌های درونی که در افراد وجود دارد نکات خیلی مهمی است.
آن‌چه عرض کردیم ناظر به آماده سازی دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان برای ایفای نقش تربیتی در مدارس است و البته خود دانشجو معلمان قاعدتاً باید عامل باشند تا نقش الگویی خود را به‌خوبی ایفا نمایند .