باید مشارکت هر دو قطب معلم و شاگرد را حفظ کنیم

دکتر خسرو باقری استاد دانشگاه تهران،  در سخنان خود با موضوع " معلم در مواجه با پارادوکس های تعامل ناهمتراز"  با اشاره به موضع های اختلافی معلم و شاگرد که موجب بروز پارادوکس  میان ان دو می شود به بیان لغزشگاه های این پارادوکس و حالت مطلوب آن پرداخت.

وی  با تعریف تربیت به عنوان تحول ناهمتراز در بستر تعامل ناهمتراز، گفت: بر اساس این تعریف، موضع های اختلافی و متفاوت معلم و شاگرد که یکی بر سنت تکیه کرده و دیگری چشم به آینده دوخته، پارادوکس هایی ظهور می کنند که در هر کدام از پارادوکس ها، لغزش گاه هایی اسیب زا و صراط مستقیمی رهایی بخش وجود دارد که معلم و شاگرد را برای تحول ناهمتراز آماده کند تا هر دو بتوانند این تغییر و تحول را داشته باشند.

 دکتر باقری، ارتباط تعلیم و تربیتی را ارتباط ناهمتراز برشمرد و گفت: اگر این ناهمترازی وجود نداشته باشد معلم نقش خود را به درستی انجام نداده است، با شاگردمحوری و معلم محوری مخالف هستیم، باید مشارکت هر دو قطب معلم و شاگرد را حفظ کنیم .

این استاد دانشگاه تهران، با بیان اینکه  پارادوکس هایی که در جریان کار معلمی بوجود می آیند، به معنای تناقض ظاهری است و می تواند رفع شود، تصریح کرد: روبرو شدن عاملیت های ناهمتراز و متفاوت معلم و شاگرد، معلمی که سر در گذشته و پای در حال دارد و میراث بر، فرهنگ است و شاگردی که پای در زمان حال و سر در اینده دارد، این دو موضع هر چند در زمان حال ملاقات دارند موجب بروز پارادوکس می شود.

وی سنت گرایی معلم و نگاه به اینده شاگرد را موجب بروز   پارادوکس و دو راه انحرافی و یک راه مطلوب دانست و تصریح کرد: این پارادوکس می تواند موجب بروز سه اتفاق باشد، غلبه سنت معلم و یا نوگرایی و پشت کردن شاگرد به سنت،  و یا  مواجه نقادانه با سنت و سنت گرایی متحولانه و متهورانه که راه مطلوب است.

دکتر باقری،  تفاوت در جنبه های عاطفی و هیجانی معلم و شاگرد را عامل مواجه با دومین پارادوکس دانست و تصریح کرد: مواجه معلم پخته و مسلط و  شاگرد ناپخته و لرزان، پارادوکس دوم را بوجود خواهد آورد که برای جلوگیری از  وابسته شدن  دانش آموز و یا بی اعتنایی و عدم اطمینان دانش آموز، معلم می توان حالت مطلوب که حمایتگری نسبت به دانش آموز را داشته باشد

وی در ادامه حالت مطلوب پاردوکس بوجود آمده از موضع و تصمیم های محافظه کارانه معلم و ریسک پذیری و تجربه پذیری دانش آموز را حالت نوزایی برشمرد و اظهار کرد: باید به تصمیمات و اقدام های جدید میدان بدهیم،  دانش آموز باید فرصت این نوزایی را احساس کند و معلم باید قابلیت تحمل این نوزایی را داشته باشد و تصمیم ها و پروژ ها های جدید را تحمل و به آن میدان بدهد.

استاد دانشگاه تهران، در ادامه افزود: اگر تربیت معلم، معلم هایی  تربیت کند  که دانش آموزان را بازتولید کنند  و تصمیماتشان همان تصمیم معلم و متربی، شاگرد و فرزند تکرار ما باشد  یعنی توقف، ایست و مردن،  این شکاف نسلی محل تنفس بشریت است، اگر این نسل نو کار دیگر نمی کردند، بشر نابود می شدند .

وی همچنین با اشاره به نقش تربیت معلم  در مواجه با پارادوکس ها،  خاطر نشان کرد:  برای اینکه تعامل مناسب بوجود آید باید دید که آیا نهاد تربیت معلم، معلم را برای این  ظرفیت ها و تحمل ها  آماده کرده است؟ چنین مهارت ها و نگرش هایی در برنامه تربیت معلم دیده شده؟ و معلم برای چه نوع مواجه ای پرورش می یابد؟