اساس تربیت اخلاق است

رئیس دانشگاه فرهنگیان در پیام تصویری به کارگاه آموزشی دبیران شوراهای صنفی پردیس ها و مراکز و روسا و دبیران شوراهای انضباطی بدوی که با موضوع تبیین شیوه نامه انضباطی و تخلفات دانشجویی با رویکرد اخلاق حرفه ای، چهارشنبه 12 خرداد برگزار شد، ضمن دعوت از خانواده دانشگاه فرهنگیان به مشارکت حداکثری و حضور پرشور در انتخابات پیش رو، با بیان تعاریفی از مفهوم اخلاق، آن را در دین ما، مبنای دینداری و فعالیت برشمرد و بر ارائه مدلی اخلاقی براساس مبانی الهی اخلاق، آموزه های اخلاقی پیامبر(ص) و ائمه هدی(ع)  و دستورات پیشوایان اشاره کرد و گفت: اساس تربیت اخلاق است و اساس اخلاق تخریب و غیبت است، که نباید باشد.

وی با بیان اینکه گرد آمدن بشر در مجتمع های بزرگ انسانی نیازمند اصول و قواعدی بود که بخشی مهمی از آن مربوط به بحث اخلاق حرفه ای (professional ethics) می شد، افزود: لذا بحث اخلاق ethic به معنای سرشت و سجیه آمده، گِرد باید ها و نباید ها می چرخد و با واژگانی مانند گذشت، راستی و درستی، رعایت اصول و قواعد ارتباطی، حق گویی و مهمتر از همه اعتماد به آنچه می گوییم و باید ها و نباید ها همراه است.

دکتر خنیفر، با بیان رایج ترین تعریف اخلاق در میان اندیشمندان اسلامی و اهل علم، گفت: در این تعریف اخلاق، صفات و ویژگی های پایدار در نقش که باعث می شود کار متناسب با آن صفات و با تفکر صادر شود، به همین خاطر اخلاق زیور انسان خلیفه الله است.

وی، با اشاره به تاکید به اخلاق در نظام ارزشی اسلام، گفت:  این اخلاق است که به ما می گوید إِنْ جَاءَکُمْ فَاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَیَّنُوا اگر فردی خبری داد اول تحقیق کنید مطمئن شوید سپس انتشار دهید، همچنین قرآن میفرماید "وَإِنَّکَ لَعَلَى خُلُقٍ عَظِیمٍ" – آیه4 سوره قلم - در حقیقت سرشت تو با رفتاری بزرگ آراسته شده است؛ پیامبر اکرم(ص) نیز میفرماید: بُعِثْتُ لِأُتَمِّمَ مَکارِمَ الْأَخْلَاقِ : برانگیخته شدم تا بلندی ها و فراز های اخلاق را به اتمام برسانم

این مقام مسئول، با بیان اینکه مبانی الهی اخلاق، آموزه های اخلاقی پیامبر اکرم (ص) و ائمه هدی -14 معصوم -  و دستورات پیشوایان و دانشمندان موجب رسیدن به یک مدلی بر اساس اخلاق و دینداری خواهد شد، اظهار کرد:  در  دین ما اخلاق مبنای دینداری و فعالیت است، می توان مبانی اخلاق را در زندگی فردی رعایت و از قواعد اخلاقی در زندگی اجتماعی و بوم زیست اجتماعی استفاده کرده و در تعامل با جهان و دیگران از آن بهره بگیریم.

وی با دسته بندی های اخلاق به  اخلاق توصیفی، اخلاق هنجاری، اخلاق کاربردی یا اصطلاحا سازمانی و اجتماعی و بحث فرا اخلاق؛ تصریح کرد: اخلاق توصیفی (Descriptive ethics): به توصیف و معرفی اخلاق فردی، گروه ها و جامعه ها می پردازد، از نقل، روایت و مصداق استفاده می کند، ویژگی های ملت هایی که دچار مشکل شدند و یا به مرز های رشد و رسش رسیدند ترسیم می کند؛

دکتر خنیفر؛ با بیان اینکه به معنای اخلاق توصیفی، ادیان سعادت دنیا و آخرت را در راستگویی دانسته و رمز موفقیت برخی ملت ها را در راست پویی می داند؛ "النَّجاةُ فی الصِّدق"، تصریح کرد: همچنین امام علی (ع) میفرماید:  لا یَجِدُ عَبدٌ طَعمَ الایمانِ حَتَّی یَترُکَ الکِذبَ هَزلَة وَ جِدَّهُ. هیچ بنده ای مزه ایمان را نمی چشد تا دروغ را چه شوخی و چه جدی ترک کند. ما حتی مجاز نیستیم به شوخی دروغ بگوییم، رواج خبر کذب و شایعه یک نوع دروغ است و نتیجه آن نابودی افراد و بی اعتمادی در جامعه است.

وی در ادامه با تعریف  اخلاق هنجاری و یا دستوری (Normative ethics): به بررسی افعال اختیاری انسان و صفات حاصل از آن، نه با دیدگاه های افراد؛ مانند خوبی ها، بدی ها، بایستگی ها و نبایستگی ها. ادامه داد: در تعریف اخلاق کاربردی (Applied ethics): نیز می توان گفت این اخلاق در صحنه عمل است یعنی ما نباید صبر کنیم دیگران انجام دهند بگویند و حرکت کنند، خودمان آغاز کنیم. فرد دارای این اخلاق خود جوش در سازمان حساس است، سازمان و همکاران را آبرو، ناموس و شرف خود می داند، پرهیز از اتهام و برچسب، حرف آخر را اول نزدن و حفظ آبرو، این همان اخلاق کاربردی است.

رئیس دانشگاه فرهنگیان؛ با بیان اینکه چرا می گویند السَّلامَة فی صمت: سلامت در سکوت است؟ چرا وقتی از کسی بدگویی می کنند شروع به تایید می کنیم؟  شده بگوییم مطمئنی آبروی فرد است؟ افزود: . اخلاق حرفه ای به این سادگی است، تحصیل می کنیم، آموزش می بینیم؛ تربیت نمی شویم؛ اساس تربیت اخلاق است و اساس اخلاق تخریب و غیبت است، که نباید باشد.

وی لذت تخریب دیگران را لذتی شیطانی برشمرد و تصریح کرد: ما با هر نقشی که در اجتماع داریم،  کجای این بازی(تخریب دیگران) و نقش هستیم؟ ، چیزی که خداوند از آن نمی گذرد، ابروی مومن را بر عرش گذاشتند خم شد؛ این بحث اخلاق کاربردی می باشد که در جامعه، زندگی و حیات ما تعیین کننده است.

دکتر خنیفر؛ در ادامه فرا اخلاق (Meta-ethics): را دنبال کردن اهداف متعالی فارغ از تمام بحث های سود و زیان خود عنوان و تصریح کرد: حضرت ابا عبدالله الحسین(ع) در کربلا، تمام  نامه هایی که برای او نوشتند، در آتش ریخت،  نمی خواست پس از جنگ بنی امیه به این اسامی دست پیدا کنند به سراغ خانواده آنها بروند، امام حسین(ع)  به فکر زن و بچه و پیرمردان و پیرزنان جنایتکاران که در خانه هستند و کاری نکردند بود و به آنان رحم می کند این می شود فرا اخلاق.

 وی کسانی که  4 نکته اخلاقی کم حرف زدن، قضاوت نکردن، برچسب نزدن و شایعه پخش نکردن را رعایت می کنند، شایسته بهشت بشمار آورد و خاطر نشان کرد: ما همه روانه ایم امام صادق (ع) میفرماید: برای دنیایت چنان بزی که گویی جاودانه ای اما نسبت به اخرت و نامه عمل و ترازوی الهی چنان بیاندیش که گویی روانه ای. این روانه بودن و حساب و کتاب به ما تکلیف می کند اولین چیزی که رعایت کنیم اخلاق حرفه ای باشد.

این مقام مسئول؛ با بیان اینکه برای  معلم خوبی بودن باید اخلاق حرفه ای داشت، افزود: اخلاق فضیلت مدار بر اخلاق رذیلت مدار برتری دارد. اخلاق حرفه ای علمی است که ابتدا به شناسایی خوبی ها و سپس دوری از بدی ها و راه های کسب مسیر خوب بودن  می پردازد.

وی در پایان ابراز امیدواری کرد: در بحث اخلاق و اخلاق حرفه ای وظیفه شناس انسانی و اجتماعی باشیم از بالا به پایین و از پایین به بالا ،ادم های با اخلاق و با عزت و شرف باشیم  و همه بر مدار اخلاق بمانیم.