«اسناد تاریخی تربیت معلم در ایران» دستمایه تحقیقات علمی خواهد بود

به گزارش حوزه معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه به نقل از روابط عمومی خانه کتاب و ادبیات ایران، مجموعه پنج جلدی «اسناد تاریخی تربیت معلم در ایران» به همت خانه کتاب و ادبیات ایران و با همکاری سازمان ادبیات و تاریخ دفاع مقدس یک‌ شنبه (چهارم مهر ماه ۱۴۰۰) با حضور حسین خنیفر، علی‌باقر طاهری‌نیا و احمد ابوحمزه رونمایی و به صورت زنده از آپارات خانه کتاب و ادبیات ایران پخش شد. 

 

بررسی گذشته تربیت معلم با هدف آینده‌پژوهی

در ابتدای آیین رونمایی از مجموعه پنج جلدی «اسناد تاریخی تربیت معلم در ایران» احمد ابوحمزه با بیان اینکه شهرام یوسفی فر(نویسنده کتاب) برای نوشتن این مجموعه، چهارده ماه اسنادِ سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران و حدود هشت هزار پوشه را بررسی کرده است، گفت: نویسنده برای جمع آوری این مجموعه  اسناد تلاش  زیادی کرده و نتیجه آن پنج جلد سند تاریخی تربیت معلم در ایران است. 

عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان افزود: اسناد مربوط به دارالمعلمین، دارالمعلمین مرکزی، دارالمعلمین عالی، دارالمعلمات، دانش‌سرای عالی، دانش‌سراها و مراکز تربیت معلم تا سال 1357 برای اولین بار در این مجموعه جمع آوری شده‌اند. این اسناد به آینده‌پژوهی تربیت معلم کمک می‌کنند؛ از این جهت که با بررسی و تحلیل گذشته تربیت معلم می‌توانیم برای آینده آن برنامه‌ریزی کنیم و هر کدام از این اسناد می‌توانند در برنامه‌ریزی‌های آینده راه‌گشا باشند.

ابوحمزه تصریح کرد: گزارش اداره بازرسی، فهرست کارکنان، معلمان و شاگردان، بودجه  هزینه‌های سالانه،  احکام معلمان، تصدیق‌نامه‌های شاگردان، عرایض معلمان و شاگردان، پرداخت حقوق کارکنان دارالمعلیمن، شهریه شاگردان، مکاتابات و صورت جلسه‌های تربیت معلم، اساس‌نامه‌ها و... در این مجموعه گردآوری شده است.

وی در پایان گفت: امیدوارم این مجموعه برای محققان، مورخان و کسانی که درباره تاریخ آموزش و پرورش ایران کار می‌کنند، قابل استفاده باشد. همچنین پیشنهاد می‌کنم یک کرسی در دانشگاه فرهنگیان با موضوع تاریخ آموزش و پرورش و تربیت معلم برگزار کنیم.  پیشنهاد می‌کنم معاونت پژوهش دانشگاه فرهنگیان  اسناد سال 1357 تا  سال 1397 را  نیز بررسی کنند.

 

گردآوری دو هزار و 500 سند در کتاب

در ادامه رونمایی از کتاب «اسناد تاریخی تربیت معلم در ایران» علی‌باقر طاهری‌نیا با بیان اینکه واحد پژوهش و فناوری دانشگاه فرهنگیان در بیش از سه سال گذشته، افتخارات فاخر و آثار فاخری تولید کرده است که در رقابت با سایر دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی کشور نامی در میان نام‌ها دارد، گفت: بر اساس سایت‌های معتبر داخلی، دانشگاه فرهنگیان رتبه سوم برگزاری همایش‌ها را در رقابت با سایر دانشگاه‌ها کسب کرد و همچنین این دانشگاه کشور  به مدد پژوهشگران پیشکسوت و جوان و اعضای هیات علمی توانست رتبه دوم ارائه مقالات داخلی را در رقابت با دانشگاه‌های صاحب نام کسب کند. در سال گذشته این دانشگاه در میان  همه دانشگاه‌های کشور به عنوان کمیته دستگاهی برتر در کرسی‌های ترویجی شناخته شد.

معاون پژوهشی و فناوری دانشگاه فرهنگیان ادامه داد: این افتخارات فاخر را به آثار فاخر پیوند بزنید؛ یکی از این افتخارات انتشار کتاب «تاریخ تربیت معلم در ایران» در  سی و یک جلد است؛ مجموعه‌ای که قدرش را اهل فن و علاقه‌مندان به تربیت معلم، آموزش و پرورش خوب می‌دانند. آنچه در این سرزمین بر تربیت معلم گذشته است در یک  دوره سی و یک جلدی گردآوری شده است که مدتی پیش رونمایی شد. این اثر فاخر حاصل همت جمعی جمع کثیری از پژوهشگران دانشگاه فرهنگیان و اعضای هیات علمی بود که به یادگار تقدیم به اهل فن شد تا بدانیم در این سرزمین بر  تربیت معلم چه گذشته است و روزهای خوش و ناخوش آن کدام است.

او بیان کرد: اثر فاخر دیگر، دوره پنج جلدی «اسناد تربیت معلم در ایران» است؛ اثری که اعتبار  آن در گذر زمان وقتی که دستمایه تحقیقات علمی شد و پژوهشگران با کمک گرفتن از آن، به تولید مقالات پژوهشی و تحقیقات ارزشمند پرداختند، بیشتر روشن خواهد شد.

طاهری نیا تصریح کرد: قریب به دو هزار و 500 سند در این مجموعه جمع آوری شده است که فصل مشترک این  اسناد، زمان‌های متفاوت، اقتضائات مشابه و تصمیمات یکسان است. در سال 1329 مصوب شد که سی نفر به خارج از کشور اعزام شوند که از این سی نفر،  پانزده نفر صرفا  برای حرفه معلمی  اعزام شدند؛ این تجربه مهمی است.

او در پایان گفت: تفاهم‌نامه‌ای بین خانه کتاب و ادبیات ایران و دانشگاه فرهنگیان ایجاد شد که بر اساس آن، مقرر شد خانه کتاب و ادبیات ایران هر سال  پنج کتابخانه دانشگاه فرهنگیان را به منابع و خرید کتاب‌های مورد نیاز مجهز کند. همچنین، بیش از سه هزار عنوان کتاب اهدایی از سوی خانه کتاب و ادبیات ایران دریافت شد. ماحصل دیگر این تفاهم‌نامه، انتخاب کتاب سال دانشجویی ویژه دانشجو معلمان با همکاری خانه کتاب و ادبیات ایران و معاونت پژوهشی دانشگاه فرهنگیان است که در حال طراحی است؛ با این امید که بستری برای کمک به کسب مرجعیت علمی در نظام تعلیم و تربیت کشور با همت استادان و دانشجو معلمان پیشتاز باشد.

 

کتاب خوب امتداد معجزه الهی است

در ادامه رونمایی از کتاب «اسناد تاریخی تربیت معلم در ایران» حسین خنیفر با بیان اینکه کتاب‌ها باغ‌های دانشمندان هستند و هر کتاب خوب امتداد معجزه الهی قرآن است، گفت:  وقتی در حال و احوال دانشمندان نگاه می‌کنم از معدود افراد پرتالیف خواجه نصرالدین طوسی بود؛ وقتی هنگام نگارش و تحقیق به وجد می‌آمد از جای خود بلند می‌شد و به حیاط می‌آمد و با صدای بلند فریاد می‌زد که کجایند شاهزادگان، پادشاهان و میزپرستان که ببینند لذتی که از کار علمی برده‌ام آیا  از جا و مکان و جایگاه و تخت خود می‌برند.

او ادامه داد: در روایتی از امام صادق(ع) داریم که می‌فرمایند؛ "اگر شخص دانشمند یک برگ علم مفید بنویسد خداوند در روز قیامت آن برگه را بر روی اعمال سوء قرار می‌دهد و آنها را پاک می‌کند." متاسفانه سهم کشور ما در مطالعه، چاپ و تیراژ  بسیار کم است؛ کتاب می‌خریم اما کتاب نمی‌خوانیم و کتاب‌های زخمی زیادی در قفسه کتابخانه‌ها موجود داریم که کامل آنها را نخوانده‌ایم. خرید و تولید کتاب در ایران محدود است؛ این درحالی است که ایران از گذشته‌های دور از جمله کشورهای کتابدار و  کتاب‌مدار بود.