روند اجرایی اسناد بالادستی؛ بررسی چالش ها و ارائه راهکارها و پیشنهادات
دانشگاه فرهنگیان به‌عنوان مهم‌ترین نهاد تربیت معلم در کشور، مأموریت‌های گسترده‌ای در راستای تحقق اسناد بالادستی نظیر سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، برنامه ششم توسعه، نقشه جامع علمی کشور و بیانیه گام دوم انقلاب بر عهده دارد. این مأموریت‌ها شامل تربیت نیروی انسانی متعهد، متخصص و آگاه به نیازهای جامعه است که بتواند اهداف نظام آموزشی را محقق سازد. انطباق سیاست‌ها و برنامه‌های دانشگاه فرهنگیان با این اسناد، ضرورتی انکارناپذیر برای ارتقای کیفیت آموزش و پرورش در کشور محسوب می‌شود. از طرفی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، به‌عنوان اصلی‌ترین نقشه راه تعلیم و تربیت، بر تربیت معلمان توانمند تأکید دارد. نقشه جامع علمی کشور نیز به‌ویژه در بخش توسعه منابع انسانی، دانشگاه فرهنگیان را به‌عنوان نهادی کلیدی معرفی می‌کند. همچنین، در بیانیه گام دوم انقلاب، بر اهمیت آموزش و پرورش در ایجاد تمدن نوین اسلامی تأکید شده است. دانشگاه فرهنگیان با مأموریت تربیت معلمان آینده‌ساز، در تحقق اهداف این اسناد نقش محوری دارد. پیوند مأموریت‌های دانشگاه با محورهای کلیدی این اسناد، فرصتی برای ارتقای نظام آموزشی کشور و تربیت نسلی مبتکر و خلاق است. این دانشگاه در اجرای اسناد بالادستی نیازمند ساختار اجرایی مشخص، برنامه‌ریزی دقیق و نظارت مستمر است و برای تحقق این مأموریت، فرآیندهایی نظیر برنامه‌ریزی عملیاتی، بودجه‌ریزی هدفمند و ارزیابی پیشرفت‌ها را طراحی کرده است. با وجود این، پیشرفت‌های صورت‌گرفته نیازمند تقویت هماهنگی درون‌سازمانی و تخصیص بهتر منابع است. از جمله دستاوردهای دانشگاه در این راستا، تربیت دانشجومعلمان با رویکردهای نوین و تلاش برای انطباق برنامه‌های آموزشی با اهداف اسناد بالادستی است. ضعف در برنامه‌ریزی راهبردی از جمله موانع اصلی در مسیر اجرای اسناد بالادستی هستند. کمبود اساتید متخصص، عدم تربیت مربیان پژوهش‌محور و خلاق و نبود برنامه‌های آموزشی کافی برای توسعه توانمندی‌های معلمان از جمله چالش‌های مرتبط با منابع انسانی است و محدودیت بودجه برای توسعه زیرساخت‌ها و اجرای برنامه‌ها، مانعی جدی در تحقق اهداف این دانشگاه است. همچنین عدم انطباق برخی برنامه‌های آموزشی با اهداف اسناد بالادستی و ضعف در ایجاد انگیزه در میان دانشجومعلمان از مهم‌ترین چالش‌های فرهنگی و آموزشی است.
پیشنهاد می شود جهت تسریع در اجرایی شدن بالاترین سند تعلیم و تربیت این موارد اهتمام ویژه صورت گیرد؛ ایجاد ساختارهای شفاف برای نظارت و پیگیری اهداف اسناد بالادستی، تدوین شاخص‌های عملکردی برای ارزیابی پیشرفت برنامه‌ها، برگزاری دوره‌های تخصصی برای اساتید و مربیان، جذب نیروهای جوان و متخصص برای پوشش نیازهای آموزشی، تقویت آموزش- پژوهش‌محوری و خلاقیت در تربیت مربیان، جذب حمایت‌های دولتی و غیردولتی برای تأمین منابع مالی، استفاده از ظرفیت‌های بومی و محلی برای تأمین هزینه‌ها، بازنگری و به‌روزرسانی محتوای درسی برای تطبیق با نیازهای روز و اهداف اسناد بالادستی، استفاده از روش‌های نوین تدریس و تقویت مهارت‌های عملی دانشجومعلمان، برگزاری همایش‌ها و مسابقات علمی و فرهنگی برای ارتقای انگیزه دانشجومعلمان، ترویج روحیه تحقیق و نوآوری در میان دانشجومعلمان.
لذا بر این اساس؛ دانشگاه فرهنگیان در مسیر تحقق اسناد بالادستی و ارتقای نظام آموزشی کشور، نقشی کلیدی دارد. تعامل مؤثر با نهادهای سیاست‌گذار و بهره‌گیری از ظرفیت‌های درون‌سازمانی و برون‌سازمانی برای رفع چالش‌ها، ضرورتی انکارناپذیر است. هماهنگی میان بخش‌های مختلف دانشگاه، تقویت زیرساخت‌ها، و توجه به روش‌های نوین مدیریتی و آموزشی، می‌تواند زمینه‌ساز دستیابی به چشم‌اندازهای ملی و بین‌المللی شود و در نهایت، با تمرکز بر تربیت معلمان متخصص، پژوهش‌محور، و اخلاق‌مدار، دانشگاه فرهنگیان می‌تواند به یکی از ارکان اصلی تحقق اهداف نظام آموزشی و ایجاد تحول پایدار در کشور تبدیل شود.
عاطفه مهدی زاده
دانشجوی دکتری آموزش زبان انگلیسی، آموزگار ابتدایی
استان اصفهان،کاشان،آموزش و پرورش
نکته؛
ضمن احترام به نویسندگان محترم؛ بخش یادداشت به نقد، بررسی و ارائه پیشنهاد و راهکار در حوزه مسائل تعلیم و تربیت می پردازد و لازم به تاکید است که دیدگاه های ارائه شده توسط نگارنده، طبیعتا نظرات شخصی بوده و دیدگاه های مطلق روابط عمومی به شمار نمی رود.