دکتر موسی پور در مصاحبه با روابط عمومی دانشگاه فرهنگیان:
ماموریت تمام وقت دبیران دارای مدرک تحصیلی دکترای تخصصی
در سلسله گفتگوهایی که با معاونان دانشگاه داریم، هفته گذشته با دکتر موسی پور به گفتگو نشستیم.
ایشان که حوزه آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه را مدیریت میکنند، اخیرا موفق شده اند در میان فعالیت های متعدد این حوزه، به گرامیداشت هفته آموزش اقدام و از استادان نمونه و پیشکسوتان تربیت معلم در دانشگاه تقدیر کنند. بنابراین خوب است از همین جا سخن را آغاز کنند که فعالیت های عمده حوزه معاونت آموزشی طی چند ماه اول سال جاری شامل چه مواردی بوده است؟
در ایام مبارک اعیاد شعبانیه هستیم و فرصتی است تا این اعیاد را به همه مردم ایران مخصوصا همکاران محترم، دانشجومعلمان عزیز و همه کارکنان دانشگاه تبریک بگویم. این زمانها از آن جهت مهم هستند که فرصت لازم برای خودارزیابی را فراهم میکنند و امکان سنجش میزان همراهی و انطباق با آرمانها را فراهم میکنند. خوب است ما به همراه شادمانی از میلاد بابرکت امام زمان (عج) از خودمان بپرسیم تا چه میزان و در چه مواردی به واقع پیروی آن امام بزرگوار را داشته ایم. همچنین به هفته های پایانی نیمسال دوم نزدیک میشویم. برای همه دانشجومعلمان، آرزوی توفیق دارم و به همه آنان توصیه میکنم فرصت های جوانی را در خدمت یادگیری بیشتر مصروف دارند و از این طریق شایستگی های خود را افزایش دهند؛ شایستگی هایی که زندگی حرفهای آنان را در معلمی کردن، بهبود خواهد بخشید.
در ارتباط با فعالیت هایی که حوزه معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی طی ماههای گذشته به انجام رسانده است، میتوان به برنامه هایی اشاره کرد که پنج موضوع و برنامه در میان آنها دارای اهمیت بیشتری است: اول برنامه کسب مجوز و توسعه رشته های کارشناسی ارشد، دوم برنامه هفته آموزش و گرامیداشت مقام معلم، سوم تدوین برنامه یکساله «آموزش شایستگی های معلمی»، چهارم برگزاری دوره آموزشی معاونین گروه معارف اسلامی و پنجم تدوین و تصویب شیوه نامه اعطای ترفیع اعضای هیات علمی دانشگاه.
طی سال تحصیلی جاری یکی از فعالیت های عمده حوزه معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی تدوین مقررات، پیگیری دریافت مدارک و تنظیم پرونده های تقاضای تاسیس دوره های کارشناسی ارشد بوده است. این کار دارای سابقه هایی است که به مرداد ماه سال قبل باز میگردد که مجوز تاسیس رشته ها از هیات امنای محترم دانشگاه دریافت شد. پس از آن، شرایط به تمام پردیس ها اعلام و تقاضاها دریافت شد و بررسی آنها به انجام و تقاضاهای پردیس های دارای شرایط به دفتر گسترش آموزش عالی تحویل گردید. حاصل این تلاشها آن بود که تعداد 15 رشته ـ محل کارشناسی ارشد مورد موافقت قرار گرفت و تعداد رشته ـ محل های کارشناسی ارشد دانشگاه به 18 مورد افزایش یافت.
برای برگزاری هفته آموزش و گرامیداشت هفته معلم تلاش شد تا علاوه بر اجرای آیین نامه انتخاب استاد نمونه و انتخاب استادان نمونه، به انتخاب «مدرسان پیشکسوت» اقدام و از آنان تقدیر به عمل آید. این اقدام برای تمرکز بر وجه تربیتی دانشگاه و آشکارسازی تجربه بیمانند مدرسان باسابقه دانشگاه بود. بر اساس این برنامه توفیق حاصل شد در هر پردیس از یک نفر از مدرسان مشغول به کار دارای شرایط تعیین شده، تقدیر به عمل آید.
در سومین اقدام مهم حوزه معاونت آموزشی، فعالیت-های کارشناسی برای تدوین کلیات برنامه درسی دوره یکساله «آموزش شایستگی های معلمی» به انجام رسید و موضوع طی دو جلسه در شورای برنامه ریزی درسی دانشگاه و کمیته نظری گروه هماهنگی برنامه ریزی تربیت معلم مطرح و کلیات آن به تصویب رسید. این برنامه دارای رویکرد ترکیبی «مدرسه محور» ـ «دانشگاه محور» است و به کسانی که با موفقیت به تجربه آن بپردازند، گواهی شایستگی اعطا میشود.
چهارمین برنامه مهم حوزه معاونت آموزشی، نشست سه روزه معاونین گروه معارف اسلامی است. طی سال تحصیلی جاری با همت مدیر محترم گروه معارف اسلامی و بر اساس بخشنامه «تشکیل و فعالیت گروههای آموزشی» به انتخاب و انتصاب معاون مدیر گروه در هر یک از پردیس های دانشگاه اقدام شد. لازم بود این عزیزان هم برای آشنایی با همدیگر و هم برای کسب آگاهی در باره مقررات و موازین مربوط گردهم آیند. این فرصت طی روزهای 5-7 خرداد ماه حاصل شد. البته در این نشست، کارگاههای تخصصی نیز برگزار گردید و همکاران ما از آموزش های مربوط به معرفت افزایی نیز برخوردار شدند.
پنجمین فعالیت مهم حوزه معاونت آموزشی تدوین و تصویب شیوه نامه ترفیع اعضای هیات علمی است. اعضای هیات علمی دانشگاه میتوانند هر سال یک پایه ترفیع استحقاقی دریافت کنند. همچنین آنان باید طی سه سال دستکم یک پایه استحقاقی کسب کرده باشند. لازم بود به طور روشن اعلام میشد که هر یک از اعضا بر اساس چه ضوابطی میتوانند پایه سالیانه خود را دریافت کنند. شیوه نامه مذکور به شرح این موضوع پرداخته و حقوق و وظایف اعضای هیات علمی را مشخص کرده است.
در حوزه دانشجویی نیز بنا به درخواست دانشجویان به ایجاد انعطافی در برنامه امتحانات پایان نیمسال اقدام شد. بر اساس این انعطاف، برگزاری امتحانات از 23 خرداد بنا به تشخیص روسای پردیس ها، ممکن است. همچنین، از مسئولین پردیس ها درخواست شده است برگزاری امتحانات را با توجه به اقتضائات ماه رمضان تنظیم و اجرا کنند.
این فعالیت ها دارای استمرار هستند، یعنی سنگ بنای یک کار مداوم محسوب میشوند. علاوه بر این، معاونت آموزشی چه برنامه های دیگری برای آینده دارد؟
بله؛ همینطور است. واقع امر آن است که فعالیتی مثل شیوه نامه ترفیع یک اقدام برای ساماندهی به فعالیت های حدود یک هزار نفر اعضای هیات علمی دانشگاه است که پس از این شاهد ظهور واقعی آن خواهیم بود. با وجود این، برخی از برنامه هایی که معاونت آموزشی در پی اجرای آنها طی چند ماه آینده یعنی تا پایان تابستان است، بدین شرح قابل ذکر هستند:
اول برنامه ریزی امتحانات پایان نیمسال و مراقبت از اجرای مقررات مربوط به آنهاست. امتحان درس از جمله فعالیت های مدرسان است که با اقدام به آن و اعلام نتایج ارزشیابی، کار یک درس به پایان میرسد. انتظار آن است که تمامی مدرسان دانشگاه از سویی در تنظیم آزمونهای درسی دقت کنند و آزمونهایی دارای اعتبار تهیه نمایند و از سوی دیگر در برگزاری آزمون به قدر کافی اعمال مراقبت نمایند که ارزیابی واقعی از شخص مورد نظر به عمل آید. معاونت آموزشی دانشگاه با کمک تمام همکاران خود در پردیس ها (اعم از معاونان آموزشی، مدیران گروههای آموزشی و کارشناسان آموزش) تلاش خواهد کرد ارزیابی یادگیری در دانشگاه فرهنگیان مبتنی بر عدالت و انصاف به انجام رسد و از اعتبار لازم برخوردار باشد.
دوم تدارک زمینه ها و ایجاد آمادگی برای برگزاری نیمسال تابستانی است. این برنامه همه معلم دانشجویان کارشناسی ناپیوسته و همه دانشجومعلمان رشته آموزش ابتدایی را شامل میشود. محاسبات نشان میدهد اگر دانشجویان آموزش ابتدایی در دو نیمسال تابستانی انتخاب واحد کنند، میتوانند در شهریور سال 1395 تحصیل خود را به اتمام برسانند. محدود شدن اجرای نیمسال تابستانی به دانشجومعلمان آموزش ابتدایی به علت آن است که فقط برنامه درسی این رشته بازنگری شده و به تصویب مراجع ذیربط رسیده است. این موضوع علاوه بر آنکه بسیاری از نیازهای آموزش و پرورش را برطرف میکند، در عین حال سبب میشود دانش آموختگان دانشگاه یک سال زودتر وارد عرصه اشتغال شوند و به تبع آن هزینه های آموزش کاهش یابد.
سوم برنامه ریزی برای بررسی صلاحیت علمی متقاضیان جذب هیات علمی، برنامه دیگر معاونت است. در فراخوان بهمن ماه 1393 تعداد 1716 نفر ثبت نام کرده اند. معاونت آموزشی متعهد شده است بررسی پرونده علمی این متقاضیان را تا پایان تیرماه به اتمام برساند. اقدام به این کار بسیار دشوار است زیرا اولا رشته های متعددی حق حضور در این فراخوان را داشته اند و ثانیا کارگروه های بررسی صلاحیت علمی دانشگاه متشکل از اعضای هیات علمی دانشگاههای مختلف کشور هستند و تشکیل جلسات برای حضور آنان بسیار مشکل است.
چهارم حوزه معاونت آموزشی برنامه دو نشست مدیران گروههای آموزشی را تهیه کرده است و قصد دارد برای نخستین بار، همایش علمی ـ اجرایی مدیران گروههای آموزشی را در تابستان امسال برگزار نماید. این نشست بر اختیارات و تکالیف مدیران گروه های آموشی متمرکز است و امید میرود فرصت مناسبی برای تبادل نظر و تجربه بین آنان فراهم کند.
پنجمین برنامه مهم معاونت آموزشی به آموزش مدرسان و اعضای هیات علمی اختصاص دارد. اصلاح روشهای آموزش و بهبود محتوای برنامه های درسی نیازمند آن است که آموزش مدرسان در دستور کار باشد. هیچ برنامه درسی خوبی نمیتواند بیش از آموزشگری که آن را به اجرا میگذارد خوب باشد. سقف پرواز یک برنامه درسی را قدرت پرواز مدرسی تعیین میکند که به اجرای آن مبادرت می ورزد. ما این حساسیت را به خوبی می فهمیم و به همین علت میدانیم که اگر برنامه آموزش مدرسان به طور جدی دنبال نشود، همان اهداف و همان محتواهای گذشته زیر نام جدید دنبال خواهند شد. این است که به تدوین برنامه هایی برای آموزش مدرسان در تمام رشته های دایر در دانشگاه، مشغول هستیم.
ششمین برنامه مهم معاونت آموزشی که با همکاری معاونت برنامهریزی و توسعه مدیریت در حال انجام است، پذیرش ماموریت تمام وقت دبیران دارای مدرک تحصیلی دکترای تخصصی است. این گروه از همکاران آینده دانشگاه که تعداد آنها 310 نفر است، به واقع دارای نقشی مهم در آموزش خواهند بود. این توفیقی بزرگ است که چنین گنجی از نیروی انسانی شایسته برای فعالیت در دانشگاه وجود دارد و برای ما انتخاب از میان آنان، کاری مشکل است. برای معاونت آموزشی این موضوع مهم است که از میان متقاضیان، اشخاص دارای صلاحیت بیشتر را انتخاب کند. آنان دارای دو نقش مهم هستند: اول آموزشگری و دوم الگو بودن. هر دو نقش در دانشگاه فرهنگیان مهم هستند. رسالت دانشگاه فرهنگیان تربیت نیروی انسانی برای تحقق بزرگترین تحول در آموزش و پرورش است. همین است که دانشگاه فرهنگیان، رکن تحول بنیادین در آموزش و پرورش قلمداد شده است.
بزرگترین دغدغه و مساله حال حاضر حوزه آموزشی و تحصیلات تکمیلی در چه خصوصی است؟
ما طی سال تحصیلی گذشته به طور تمام عیار در پی بازنگری برنامه های درسی دوره های کارشناسی پیوسته دانشگاه بودیم. این کار از سویی یک انقلاب آموزشی در تربیت معلم است و از سویی یک فعالیت طاقت فرسا برای دست اندرکاران است. در این حرکت بزرگ اصلاح برنامه های درسی، بیش از سیصد نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه فرهنگیان، حوزههای علمیه، سایر دانشگاههای کشور و آموزش و پرورش مشارکت داشته اند. ما پیش از شروع نیمسال دوم موفق شدیم برنامه درسی آموزش ابتدایی را نهایی کنیم و به تصویب مراجع مربوط برسانیم و آن را به اجرا گذاریم. اما تصویب و اجرای پانزده برنامه درسی دیگر باید به گونه ای انجام شود که نیمسال اول سال تحصیلی 95-1394 با اجرای آنها آغاز شود. گرچه کار تدوین این برنامه ها به اتمام رسیده اما فرایند تصویب و اصلاحاتی که درخواست میشود و آماده سازی نیروی انسانی آموزشگر برای اجرای آنها، موضوعی است که اکنون دغدغه اصلی ما محسوب میشود. برای اجرای این برنامه ها، آماده سازی مدرسان و اعضای هیات علمی در دستور کار تابستان معاونت است. این برنامه آموزشی در واقع باید پوششی برای جمعیتی حدود 1200 نفر از مدرسان تمام وقت و حدود 5000 هزار نفر از مدرسان پاره وقت فراهم کند. من وقتی به چنین برنامه ای در فرصت زمانی اندک تابستان می اندیشم، به شدت وحشت میکنم. ما برای طی این طریق، نیازمند کمک و مدد همه اعضای دانشگاه و همکاران خود در سایر دانشگاهها و وزارت آموزش و پرورش هستیم.
لطفا در باره روشهای ارتقای کیفیت آموزش در دانشگاه و بهبود شیوه های آموزش و بهره گیری از مدرسان با دانش به روز توضیح دهید.
از زمانی که من مسئولیت معاونت آموزشی دانشگاه را عهده دار شده ام، در ادامه کوشش های همکارانی که پیش از این سکاندار این حوزه بودند، تلاش کردم به تدوین و تصویب منشور کیفیت آموزش در شورای دانشگاه اقدام کنم و با همکاری معاونان آموزش پردیس ها به اجرای آن بپردازیم. در آن منشور، موارد متعددی از اصول و روشها مطرح است که میتوانند به بهبود کیفیت آموزش منتهی شود. البته دانشگاه دارای شرایط لازم برای تحقق تمام اصول مطرح در منشور کیفیت آموزش نبود. ما از اکنون در تلاشیم با کسب مجوز برای اجرای برخی برنامه ها از هیات امنای محترم دانشگاه، شرایط را برای اجرای بهتر منشور کیفیت فراهم کنیم. یکی از این برنامه ها، انعقاد قرارداد نیمه وقت با اعضای هیات علمی دارای مراتب دانشیار و استاد دانشگاههای دولتی است. این برنامه میتواند به منزله خون تازه عمل کند و علاوه بر ارائه دروس برای دانشجومعلمان، فرصت آموزشی برای استادیاران جوان دانشگاه باشد. این نوعی همکاری برای انتقال تجربه است از دانشگاههای کشور است. همچنین، برنامه تدریس مشترک در دستور کار معاونت است. بر اساس این برنامه، مدرسان دانشگاه با همکاری سایر همکاران خود یا استادان سایر دانشگاهها به آموزش مشترک میپردازند؛ که هم برای مدرسان فرصتی برای هم افزایی و هم برای دانشجومعلمان دارای نقش آموزندگی است.
خیلی ممنونم از شما که این وقت را به ما اختصاص دادید.