مراکز تربیت معلم با مأموریت و ساختار جدید، محصول انقلاب و یادآور نام شهیدان سرافراز رجایی و باهنر است و به این اعتبار، این ایده، مولود و محصول نگاه انقلابی و ارزشی به مقوله تعلیم و تربیت است.

به دنبال گفتگو های اختصاصی اداره کل روابط عمومی و امور بین الملل دانشگاه فرهنگیان با  معاونان این دانشگاه، نظر مخاطبان عزیز را به برخی پرسش های موجود در حوزه ی وظایف و عملکرد معاونت فرهنگی دانشگاه و پاسخ های دکتر طاهری نیا، سرپرست این معاونت، جلب می نماید:

> به عنوان اولین پرسش بفرمایید، فرهنگ و معاونت فرهنگی در دانشگاه فرهنگیان، از چه جایگاهی برخوردار است؟ 

= در خصوص تعیین جایگاه فرهنگ و مأموریت معاونت فرهنگی، باید به دو نکته اساسی اشاره شود:

نخست این که رهبر معظم انقلاب اسلامی(مدظله العالی) در تاریخ 18/2/92، در دیدار جمع کثیری از معلمان فرمودند: "در دانشگاه فرهنگیان، شخصیت معلمین ساخته می شود."، این تعبیر زیبای معظم له، وقتی در کنار کلام حکیمانه ی دیگری قرار می گیرد، بسیار گویا و پر مغزتر به چشم می آید؛ گفته می شود که بزرگی فرمودند" معلم در کلاس شخصیت خود را می آموزد، نه معلومات خود را"، به این ترتیب، آنچه دانش و معلومات و تخصص معلم را تحت الشعاع قرار می دهد، شخصیت اوست و وقتی این دو مقدمه، در کنار هم قرار داده می شود، نتیجه این است که باید گفت: در دانشگاه فرهنگیان، همان چیزی یاد داده می شود که قرار است در کلاس های درس به دانش آموزان یاد داده شود. پس بر این اساس، پرورش ابعاد شخصیتی بسیار فراتر از افزودن دانستنی ها و انباشت محفوظات و معلومات قرار خواهد گرفت.

دوم این که: مأموریت دانشگاه فرهنگیان، تربیت نیروی انسانی در طراز جمهوری اسلامی ایران است و این گونه نیروی انسانی، باید علاوه بر بعد دانش و معلومات، واجد ابعاد شخصیتی، صلاحیتی و عقیدتی هم باشد تا بتواند در طراز جمهوری اسلامی ایران قرار بگیرد، بر همین اساس، دغدغه ی دانشگاه به طور عام و حوزه معاونت فرهنگی بطور خاص، آن است که دانشجو، علاوه بر عرصه ی دانش تخصصی، در سه عرصه ی دیگر، تعالی پیدا نماید و آن سه عرصه عبارت است از: عقاید، ارزش ها و فضیلت ها؛ به عبارت دیگر، دانش آموخته مطلوب نظام تعلیم تربیت، اولا؛ از مبانی عقیدتی، دینیِ مستحکم برخوردار است، ثانیا؛ به ارزش های انقلابی و آرمان های نظام اسلامی متعهد و پای پند می باشد، ثالثا؛ مزین به فضائل اخلاقی، امانت داری، صداقت، تواضع و خودساخته خواهد بود.

>به نظر جنابعالی، تفاوت دانشگاه فرهنگیان با تربیت معلم سابق چیست؟

=هر چند تأسیس دانشگاه ها و مراکز تربیت معلم سابقه ی طولانی دارد، لکن مراکز تربیت معلم با مأموریت و ساختار جدید، محصول انقلاب و یادآور نام شهیدان سرافراز رجایی و باهنر می باشد و به این اعتبار، این ایده مولود و محصول نگاه انقلابی و ارزشی به مقوله تعلیم و تربیت است.

در شرایطی که مراکز تربیت معلم به تدریج محدود و نهایتا به ادامه تحصیل فرهنگیان منحصر شده بود، دانشگاه فرهنگیان، با پشتوانه قوی اسنادی تأسیس شد؛ نقطه اشتراک دانشگاه فرهنگیان و مراکز تربیت معلم عبارت است از اشتراک مأموریت آن دو و ابتناء بر رسالت تربیت محوری، لکن با وجود این دو نقطه اشتراک، وجه امتیاز دانشگاه فرهنگیان بر مراکز تربیت معلم عبارت است از این که مراکز تربیت معلم، صرفا مأموریت تربیت معلم را بر عهده داشتند و حال آنکه دانشگاه فرهنگیان، فراتر از تربیت معلم ،مأمور تربیت نیروی انسانی مورد نیازِ آموزش و پرورش است.

هم اکنون یک میلیون و یکصد و سی هزار معلم، مربی، کارشناس، مشاور و مدیر در آموزش و پرورش خدمت می کنند و روشن است که همه نیروی انسانی مورد نیاز آموزش و پرورش فقط معلمان نیستند، بلکه بخش قابل توجهی از جامعه آموزش و پرورش، مدیران مراکز آموزشی، دبستان، مدارس و دبیرستان ها هستند و بخش دیگر نیروی انسانی آموزش و پرورش، بدنه ی کارشناسی و پرسنلی هستند که متولی انجام امور اداری و آموزشی مراکز تحصیلی هستند؛ بدین ترتیب، دانشگاه فرهنگیان، چون مأموریت تأمین نیروی انسانی آموزش و پرورش را بر عهده دارد، پس در حقیقت باید هم معلم تربیت نماید، هم مدیر، هم کارشناس و پرسنل خدماتی مورد نیاز آموزش و پرورش؛ بدین ترتیب مأموریت دانشگاه فرهنگیان، بسیار فراتر از تربیت معلم می باشد.  

>دانشجو معلمان، چگونه و چه میزان در برنامه های فرهنگی دانشگاه مشارکت خواهند داشت؟

=مشارکت و همکاری دانشجو معلمان در برنامه های فرهنگی دانشگاه، از چند بُعد موضوعیت پیدا می کند، نخست، این که نشاط، پوپایی و خلاقیت در برنامه های فرهنگی، با مشارکت دانشجو معلمان، رابطه مستقیم دارد و هر قدر آنان در این عرصه، حضور فعال داشته باشند، برنامه های فرهنگی از شادابی، جذابیت و اثر بخشی بیشتری، برخوردار خواهند بود.

دوم، این که دانشجو معلمان در طول دوره تحصیل خود، با مشارکت در برنامه های فرهنگی، کارِ گروهی، مدیریت، تعامل و مسؤولیت پذیری را تجربه می کنند که این امر هم از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

سوم، این که دانشجو معلمان، جامعه هدف برنامه های فرهنگی هستند و بدون همکاری آنها و توجه به نیازها و تقاضاهای آنان، اجرای برنامه های فرهنگی عقیم و ناتمام خواهد بود.

در خصوص چگونگی مشارکت  دانشجو معلمان، کافی است به ساختار حوزه ی معاونت فرهنگی و شرح وظایف و مأموریت های آن توجه شود، وجود اداره کل کانون ها و تشکل ها، اداره امور نشریات، اداره امور قرآن و عترت، عناوین اداراتی است که با شرح وظایف و مأموریت روشن در حوزه ی معاونت فرهنگی مشغول انجام امور هستند؛ لذا دانشجو معلمان، بر اساس ذوق و ذائقه خود، در یک یا چند کانون فرهنگی – تربیتی عضویت خواهند داشت و همزمان می توانند بر اساس آیین نامه نشریات دانشجویی، به انتشار نشریه خود اقدام نمایند.

کانون ها و تشکل های دانشجویی، دارای اساسنامه ی هستند که از سوی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، تدوین شده است تا موجب مسؤولیت پذیری، رقابت سالم و پاسخگویی و ... شود.

با عنایت به دایره تأثیر گذاری فضاهای مجازی و سهولت دسترسی و همگانی بودن مشارکت افراد و ...، به سرپرست محترم دانشگاه، رسما پیشنهاد نمودیم که ذیل اداره کل امور فرهنگی، اداره فعالیت در فضای مجازی تأسیس شود تا به طور خاص امور فرهنگی در فضای مجازی را مدیریت نماید که خوشبختانه مورد موافقت اولیه ایشان قرار گرفت. 

>فعالیت ها و برنامه های معاونت فرهنگی را در یک نگاه برای ما توصیف نمایید؟

= حوزه معاونت فرهنگی دانشگاه، به عنوان محوری ترین و نزدیک ترین حوزه به مأموریت کلان دانشگاه، بر اساس نقش تربیت محوری در حوزه های زیر، سیاست ها و برنامه های خود را ساماندهی می کند.

1- برنامه های تحول بنیادین

2- برنامه های دوره ای

3- برنامه های برهه ای

1- در بخش برنامه های تحول بنیادین، حوزه ی معاونت فرهنگی، با الهام از اسناد بالا دستی و تکالیف قانونی در پی آن است که نظام جامع فرهنگی – تربیتی دانشگاه فرهنگیان را به عنوان میثاق درون سازمانی دانشگاه، تدوین و همان را ملاک عمل قرار دهد.

بر این اساس، نظام جامع تربیتی، مشتمل بر فصولی است که از آن قبیل، به چند فصل اشاره خواهم کرد و انشاالله بعد از تدوین، رونمایی خواهد شد.

1- فصل نظام نامه، عبارت است از تعیین طراز پذیرش دانشجو و الزامات قانونی اعمال ضوابط آن، فصل دیگر، عبارت است از زندگی در پرتو حیات طیبه و الزامات اجرایی آن، فصل دیگر، تهیه کارنامه، سطح شایستگی دانشجو معلمان و الزامات اثر بخشی آن.

حوزه معاونت فرهنگی، برای انجام این مأموریت از توان همکاران ارجمند، استادان و پژوهشگران پردیس ها و مراکز آموزش عالی دانشگاه فرهنگیان و کارشناسان خارج از دانشگاه، بهره خواهد گرفت.

2- برنامه های دوره ای: برخی از برنامه های اجرایی حوزه معاونت، عبارت است از اجرا یا مشارکت در اجرای سلسله برنامه هایی که به صورت مسلسل و پیوسته برگزار می شود، از قبیل برگزاری سالانه ی جشنواره قرآنی، جشنواره ی حرکت، برگزاری سالانه ی مسابقات مهارتی و ...

3- برنامه های برهه ای: برخی از برنامه های حوزه معاونت را می توان برنامه های برهه ای تلقی کرد، از جمله برنامه ها، می توان از برگزاری مراسم آغاز سال تحصیلی، برگزاری مراسم دانش آموختی، برگزاری مراسم های مناسبتی، اعزام کاروان های راهیان نور، اعتکاف دانشجویی و ... نام برد.

>به عنوان آخرین پرسش، افق آینده دانشگاه فرهنگیان را چگونه ارزیابی می کنید؟

دانشگاه فرهنگیان از دو پشتوانه ی بسیار جدی برخوردار است؛  نخست؛ عنایت رهبر معظم انقلاب اسلامی(مدظله العالی) که تصریحا آن را نه مهم، بلکه خیلی مهم توصیف نمودند  و بر این اساس، دانشگاه و مأموریت آن به نوعی، جنبه ی حاکمیتی به خود خواهد گرفت و پشتوانه ی دوم دانشگاه عبارت است از ظرفیت قانونی و غنای اسنادی که در قالب سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و نیز اساسنامه دانشگاه نمود و بروز پیدا نموده است، ولی بسیار روشن است که این دو پشتوانه، در حکم شرط لازم هستند و شرط کافی برای ایفای نقش دانشگاه فرهنگیان عبارت است از عزم و اراده دولتمردان بخصوص، رئیس جمهور محترم به عنوان رئیس هیأت امنای دانشگاه فرهنگیان و  وزرای محترم وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت آموزش و پرورش؛ لذا، برای دانشگاه فرهنگیان، افقی بسیار روشن و جایگاهی بسیار ممتاز پیش رو خواهد بود که با عنایت خداوند متعال و همت و همکاری مجموعه همکاران محترم دانشگاه و مدیریت عالی آن، روز به روز و گام به گام، به سوی نقطه هدف دانشگاه حرکت خواهیم کرد.