آشنایی با اداره مشاوره و مراکز مشاوره

بر اساس آیین نامه ­های ابلاغی مراکز مشاوره دانشجویی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی متولی اصلی تامین، حفظ و  ارتقای بهداشت روان دانشجویان و دانشگاهیان هستند. مراکز مشاوره دانشجویی بر حسب وظیفه در حوزه ­های پیشگیری، مشاوره و درمان، آموزش و پژوهش و ترویج سلامت روان فعالیت می­ کنند. اگر پیشگیری را به سه سطح اولیه، ثانویه و ثالت تقسیم کنیم، مهمترین وظیفه مرکز مشاوره آن است که با ارائه برنامه­ ها و اقدامات پیشگیرانه و ارتقایی، نه تنها موجبات ارتقای سلامت روان دانشگاهیان را فراهم نماید، مانع از بروز بیماری­ ها و اختلالات روانی شود. یکی از اقدامات اساسی در پیشگیری ثانویه، تشخیص زودرس و درمان به موقع است. زندگی دانشجویی بر حسب این موقعیت تازه­ می ­تواند زمینه ساز انواع استرس­ ها برای دانشجویان باشد. هنجارهای اجتماعی، شبکه دوستان جدید و الزامات زندگی خارج از خانواده و انتظارات ایجاد شده عواملی هستند که سازگاری را برهم زده و سلامت آن­ها را به مخاطره می­ اندازد.

مراکز مشاوره عموماً از نظر اداری، در حوزه معاونت دانشجویی دانشگاه قرار دارد و به عنوان یکی از اجزاء ارزشمند این معاونت شناخته می­ شوند. در همین راستا آیین نامه جامع مدیریت دانشگاه ها، مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی مورخ 10/12/1389 تصریح کرده است که راه اندازی و مدیریت فرایند مشاوره امور دانشجویی در زمینه ­های تحصیلی، رفاهی و سلامت جزو وظایف اختصاصی معاونت دانشجویی دانشگاه هاست. در حالی که ارتباط مرکز مشاوره با دیگر واحدهای درون نهاد دانشگاه، بر اساس ساختار سازمانی و نیازهای ویژه هر دانشگاه متفاوت است لیکن بسیار مهم و ضروری است که این مرکز از نظر اداری مستقل باشد. اگر این واحد مرتبط به واحدهای تصمیم گیرنده اجرایی و انضباطی انگاشته شود، استفاده از خدمات آن توسط دانشجویان به شدت محدود می­ گردد.

نقش و کارکردهای مرکز مشاوره دانشجویی

مرکز مشاوره می­تواند چهار نقش اساسی را در خدمات رسانی به جامعه دانشگاهی ایفا نماید:

1. ارائه خدمات مشاوره­ای، درمانی و توانبخشی به دانشجویانی که مشکلات و اختلالاتی را در سازگاری فردی، حرفه­ای، تحولی یا روانشناختی خود تجربه می­کنند ونیازی به توجه و مداخله های ویژه تخصصی دارند.
2. ارائه خدمات پیشگیرانه: یعنی کمک رسانی به دانشجویان جهت شناسایی، یادگیری و تقویت توانمندی­های و مهارت­هایی که از ابتلا آنان به مشکلات روانشناختی  آسیب­های رونی-اجتماعی ممانعت می­کند.
3. ارتقاء سلامت روان دانشجویان جهت دستیابی به اهداف آموزشی، فردی و اجتماعی و حرکت در جهت  آرمان­های زندگی.
4. مشارکت در ایجاد فضای سالم، امن و آرام در دانشگاه از طریق مشورت به واحدها و نهادهای مختلف دانشگاه.

بر این اساس یکی از کارکردهای اصلی مراکز مشاوره دانشجویی فعالیتهای مرتبط با پیشگیری از آسیب­های روانی-  اجتماعی تهدید کننده دانشجویان و اقدامات ارتقاء دهنده بهداشت روان آن­ها است. این فعالیت­ها و اقدامات به شیوه­های گوناگونی از جمله آموزش، مشاوره و راهنمایی، برنامه­های ترویجی و چاپ و نشر بروشورها، جزوات و کتابچه­ ها انجام می­گیرید.