گزارش برگزاری یازدهمین همایش بین المللی انجمن زبان و ادبیات انگلیسی ایران (TELLSI)
یازدهمین همایش بین المللی انجمن زبان و ادبیات انگلیسی ایران (TELLSI) با عنوان رشد حرفه ای در تربیت معلم زبان ( Professional Development in Language Teacher Education – PDLTE ) به میزبانی مؤسسه آموزش عالی تابران و با حضور 600 شرکت کننده و سخنرانان کلیدی از کشور های آمریکا و ترکیه از هشتم تا دهم آبان ماه در پردیس شهید بهشتی دانشگاه فرهنگیان در مشهد مقدس برگزار شد؛ هرچند که محور اصلی همایش تربیت معلم زبان بود، اما در اغلب سخنرانی ها و کارگاه ها موضوع تربیت معلم به صورت عام مورد بحث قرار گرفت. از آنجا که آشنایی با مباحث روز و مطرح حوزه تربیت معلم، می تواند در راستای مأموریت دانشگاه فرهنگیان مورد استفاده قرار گیرد، اطلاعات خلاصه سخنرانی های اصلی انجام شده در این همایش به شرح زیر ارائه می گردد:
سخنران روز اول، دکتر سورش کاناگاراجاه از دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا در آمریکا بود. حوزه مطالعاتی مورد علاقه وی انگلیسی های جهانی، نگارش زبان دوم و امپریالیسم زبانی است. کتاب وی تحت عنوان "مقاومت در برابر امپریالیسم زبانی در آموزش زبان که در سال 1999 چاپ شد، برنده جایزه انجمن زبان مینا شاقنسی به خاطر ارائه ی بهترین پژوهش چاپ شده در حوزه آموزش زبان گردید. وی، سابقه سردبیری مجله تیسال (TESOL) و ریاست انجمن آمریکایی زبان شناسی کاربردی را در کارنامه خود دارد. عنوان سخنرانی وی، رشد معلم برای زبان جهانی(Teacher Development for a Global Language) بود.
سورش معتقد است در شرایطی که ما با شکل گیری جوامع حرفه ای متنوع با عملکرد های تربیتی مبتنی بر موقعیت های بومی هستیم، باید به یادگیری زبان انگلیسی هویت بومی داد. وی، در پاسخ به این پرسش که رابطه بین جوامع بومی با جامعه حرفه ای جهانی چگونه باشد و چه چارچوبی از این روابط و ارزش ها، می تواند بر مذاکرات سازنده گرا در عملکردها و گفتمان حرفه ای قوی تر در آموزش زبان حاکم گردد، به شرح رشد حرفه ای خود از معلمی زبان در مدارس سریلانکا تا استادی دانشگاه در آمریکا پرداخت. اینکه وی چگونه با مشکلات حرفه ای خود به شیوه ای خلاق برخورد نموده تا باعث رشد حرفه ای اش گردد و او را در مقایسه با انتخاب های تربیتی، عملکرد های حرفه ای و راهبرد های شناسایی در مسایل جانبی و اصلی حرفه ای موفق کرده است، او را نهایتا به این نتیجه رسانده که تعامل بین جوامع حرفه ای، می تواند منجر به توسعه عملکرد های حرفه ای سازنده گرا و گفتمان ها شود.
سخنران روز دوم، دکتر حسین فرهادی از دانشگاه یدی تپه استانبول از کشور ترکیه بود. وی، از اساتید برجسته آموزش زبان انگلیسی در ایران است. حوزه مطالعاتی مورد علاقه او، تدریس سنجش، روش های تحقیق و آموزش انگلیسی برای اهداف ویژه است. وی، سابقه تدریس در کشورهای کانادا، ارمنستان و آمریکا و چاپ ده کتاب و پنجاه مقاله را در کارنامه خود دارد. عنوان سخنرانی ایشان "سواد سنجش معلمان زبان های خارجی؛ موضوعی جدید (Assessment Literacy of EFL Teachers: An Emerging Issue) بود.
دکتر فرهادی، معتقد است که نهضت های اخیر در فلسفه تعلیم و تربیت، باعث اصلاحات معناداری در حوزه های مختلف زبان شناسی کاربردی در سطح کلان و به ویژه در سنجش زبان شده است. به اعتقاد وی، باید برای معلمان فرصت افزایش دانش سنجش را داد که از آن به عنوان سواد سنجش (assessment literacy) یاد می کند.
دکتر فرهادی، ضمن ارائه تعریفی از سواد سنجش، به محتوای این دانش اشاره کرد و آن را شامل فهم اصول سنجش مناسب، استفاده از ابزار مناسب برای سنجش پیشرفت و عملکرد تحصیلی دانش آموزان، تفسیر نتایج سنجش و استفاده از این نتایج برای بهتر کردن تدریس برشمرد، اما با این همه وی، معتقد بود که این مهم به اندازه کافی مورد توجه قرار نگرفته و برای اثبات این مورد، شواهد فراوانی را از تحقیقات بین المللی و ایران ارائه کرد و افزود: این موضوع، حتی در کشور های پیشرفته مورد غفلت بوده است. وی به محققان ایرانی توصیه کرد به این مهم بپردازند و در ادامه خاطر نشان کرد: فاصله زیادی بین ما و سایر کشورها در این مورد، وجود ندارد و به راحتی می توانیم مقالات این حوزه را در نشریات بین المللی به چاپ برسانیم، چون این موضوع برای همه جدید است.
سخنران روز سوم، جرمی هارمر، استاد دانشگاه نیواسکول آمریکا بود. وی که سابقه تدریس در مکزیک و بریتانیا را دارد، در حال حاضر در دانشگاه نیو اسکول در نیویورک مشغول تدریس است. وی، متخصص تربیت معلم می باشد و آثار قابل توجهی در این خصوص دارد که از آن جمله؛ کتاب های "چگونه نگارش را تدریس کنیم؟"؛ "عملکرد تدریس زبان انگلیسی" ؛ برنده جایزه " دانش ضروری معلمان" و همچنین سردبیر نشریات لانگمن در روش شناسی تحت عنوان "چگونه انگلیسی را تدریس کنیم" است. وی، طبع شعر و موسیقی هم دارد که تا به حال دو لوح فشرده با عناوین "رویاهای دست یافتنی" و "عشق های دیگر" ضبط کرده است. عنوان سخنرانی ایشان "آری، اما اصلا چرا ما به معلم احتیاج داریم؟" ( yes, but why do we need teachers at all?) بود.
جرمی، در سخنانش، مفهوم اینکه معلمان باید به دانش آموزانشان انگیزه بدهند را مورد پرسش قرار می دهد و تعادل میان دو نقش معلمی که یکی فراهم کننده انگیزش و دیگری که می داند چگونه به دانش آموزانش کمک کند تا یاد بگیرند را مورد اشاره قرار می دهد.
وی، با طرح این پرسش که نقش معلمان در دنیایی که انسان ها برای مشکلات یادگیری، به راه حل های دیجیتالی روی آورده اند، چقدر تغییر کرده است؛ با ذکر مثال هایی از دنیای آموزش زبان و سایر زمینه های حرفه ای، سعی می کند تا نگاه جدیدی را به این معطوف می دارد که چگونه ما می توانیم به دانش آموزانمان کمک کنیم تا مؤثرتر باشند.
دستاورد های همایش برای دانشگاه فرهنگیان
با توجه به موضوعات ارائه شده در همایش، نکات زیر می تواند مورد توجه سیاست گذاران تربیت معلم زبان در دانشگاه فرهنگیان قرار گیرد:
1- حرفه ی معلمی زبان انگلیسی دبیران ایرانی باید با تعامل با سایر معلمان حرفه ای در عرصه جهانی رشد کند، اما باید بومی شود.
2- معلمان باید سواد کافی در روش های ارزشیابی و سنجش داشته باشند تا بتوانند با ابزار های مناسب، امتحان بگیرند و نتایج را تحلیل کرده، مورد تفسیر قرار دهند.
3- معلمان باید به تغییر نقش خود در دنیایی که اغلب پاسخ های دیجیتالی به مشکلات ترجیح داده می شود، پی ببرند.
4- معلمان باید با نقش CALL ((Computer Assısted Language Learning در رشد حرفه ای خود آشنا شوند.
5- معلمان باید فهم تئوریک از حرفه خود داشته باشند.
6- معلمان باید با راهبر های پژوهش در عمل و تحقیق کلاسی آشنا شوند.
7- حرفه معلمی زبان چگونه باید مورد ارزیابی قرار گیرد؟
8- چگونه خلاقیت در معلمان زبان تقویت شود و سایر صلاحیت های معلم زبان، برای قرن 21 کدامند؟
9- چگونه معلمان با مشاهده کلاس همکاران در حرفه خود پیشرفت کنند؟
10- معلمان زبان با نرم افزار های اینترنتی برای مدیریت کلاس خود استفاده کنند
با این همه جای پژوهش رشد حرفه ای معلم زبان در برخی حوزه ها خالی بود، هر چند، دکتر مهر محمدی، در سخنرانی افتتاحیه بر نقش تربیت معلم در حوزه ESP و EAP تأکید داشت، حتی یک مقاله در این حوزه ها ارائه نشده بود. در واقع، ما به تربیت معلمانی نیاز داریم که بتوانند در کلاس های آموزش زبان خارجی، برای اهداف خاص تدریس کنند و با مدل ها، راهبردها و مهارت های تدریس در این گونه کلاس ها آشنا شوند؛
در این همایش، تقریبا هیچ مقاله ای در حوزه برنامه درسی در تربیت معلم زبان، تهیه مواد آموزشی در تربیت معلم زبان و ارزیابی کتاب ها و برنامه های تربیت معلم زبان مشاهده نشد.