ظهور و تولد حوزه تخصصی تربیت معلم

به گزارش روابط عمومی دانشگاه فرهنگیان، چهارشنبه 14 مهرماه 1395 مصادف با 5 اکتبر روز جهانی معلم، نشستی تخصصی تحت عنوان “بررسی جایگاه معلمان و ارتقای منزلت آنان در ایران؛ چالش ها و فرصت ها” در محل کمیسیون ملی یونسکو – ایران و با مشارکت کرسی یونسکو در دانشگاه فرهنگیان با عنوان «معلمان به مثابه یادگیرندگان مادام العمر» برگزار شد.

در این نشست که با مشارکت و حضور اساتید، صاحب نظران و مسئولین حوزه تعلیم و تربیت برگزار شد، دکتر محمود مهرمحمدی، سرپرست دانشگاه فرهنگیان و صاحب کرسی یونسکو، درباره «تربیت معلم، حوزه گفتمانی تخصصی جدید در تعلیم و تربیت ایران»  به ایراد سخنرانی پرداخت.

سرپرست دانشگاه فرهنگیان تربیت معلم را به مثابه یک حوزه مطالعاتی (field of study)  جدید در حوزه تعلیم و تربیت دانست که شاهد تولد و بالندگی آن هستیم.

صاحب کرسی یونسکو در دانشگاه فرهنگیان این موضوع را نقطه عطفی در تعلیم و تربیت تلقی کرد و گفت: « اهمیت این مطلب اینجا روشن می شود که بیش از شصت سال است که دانشکده های علوم تربیتی در این کشور فعال و مشغول تربیت دانشجو و ارائه خدمات هستند اما دریغ از اینکه در این دانشکده ها، در این بیش از نیم قرن، نشانی از تربیت معلم، به مثابه حوزه ای تخصصی، دیده  شود؛ در حالی که در دنیا دپارتمان های تخصصی برای تربیت معلم وجود دارد و می دانیم وجود دپارتمان تخصصی در دانشگاه ها، ضامن و باعث و عامل کارکردهای اجتماعی آن حوزه است.»

وی افزود: «امروز می بینیم که ظهور این حوزه تخصصی، یعنی تربیت معلم، با تاسیس دانشگاه فرهنگیان پیوند دارد؛ گرچه شاید در مخیله کسانی که این دانشگاه را تاسیس کردند هم نمی گنجید که تاسیس این دانشگاه مسیر را برای چنین ثمره ای هموار خواهد کرد. امروز کسانی که در دانشگاه مشغول خدمت رسانی هستند، این نیاز را با تمام وجود حس کرده اند که اگر پایه و اساس این حوزه تخصصی گذاشته نشود و پیکره دانشی شکل نگیرد، کار تربیت معلم سامان لازم را نمی یابد. لذا می توانیم این اتفاق، یعنی تولد حوزه تخصصی تربیت معلم، را به دانشگاه فرهنگیان نسبت دهیم.»

دکتر مهرمحمدی صحبت های خود را با این پرسش ادامه داد که «معنای پیدایش علایم ظهور تولد یک حوزه تخصصی به نام تربیت معلم چیست؟» و افزود: «معنای آن این است که نیاز جامعه به این حوزه و نیز دامنه نیاز جامعه، از سطحی به سطح دیگری منتقل می شود؛ یعنی از practice  به  praxiology . تربیت معلم در کشور ما قدمت صد ساله دارد؛ اما صحبت امروز ما از قوام یافتن تربیت معلم در حوزه نظری و یافتن پشتوانه تئوریک است. از یک تحول صحبت می کنیم و شکل گیری حوزه گفتمانی جدید در فضای آکادمیک علوم تربیتی و آن هم به شکل بومی و درونزا.»

 دکتر مهرمحمدی در بخش دیگری از سخنان خود به ارائه شواهد و قرائن ظهور و بروز این حوزه گفتمانی جدید پرداخت. وی در این خصوص گفت: « نرخ و تعداد پروژه های پژوهشی در حوزه تربیت معلم  به شکل محسوس متفاوت با سال های قبل است و خبر از یک جریان پژوهشی می دهد. این پروژه های پژوهشی، خصوصا در دوره دکتری خودنمایی می کند و تعداد رساله های دکتری معطوف به تربیت معلم در این سال ها قابل مقایسه با قبل نیست. همچنین، تاسیس نهادهای ناظر به پژوهش در این حوزه، مانند تاسیس پژوهشکده مطالعات تربیت معلم نشانه و علامت دیگری برای این مدعا است. تاسیس مجلات تخصصی برای بازنمایی ادبیات تخصصی این حوزه فعالیت دیگر دانشگاه فرهنگیان است. در حال حاضر در دانشگاه حداقل سه نشریه علمی تخصصی و علمی پژوهشی وجود دارد که در شصت سال قبل حتی یک نشریه هم نداشتیم. انتشار کتاب در حوزه تربیت معلم، خصوصا برنامه ریزی برای نهضت ترجمه با هدف بومی سازی دانش تربیت معلم نیز در اولویت دانشگاه است.»  

صاحب کرسی یونسکو در دانشگاه فرهنگیان سپس به سازمان های مردم نهاد در این حوزه اشاره کرد و گفت: «سمن ها نیز نشانه خوبی برای تولد یک عرصه و حوزه دانشی و تخصصی است. ما در حوزه تربیت معلم هنوز سمن مشخصی نداریم ولی اندیشکده تربیت معلم ایران، به منزله سازمانی مردم نهاد، به زودی فعالیت خود را آغاز خواهد کرد. همچنین تولید برنامه درسی و دپارتمان های تخصصی نیز در دستور کار است. خوشبختانه هیات امنای دانشگاه فرهنگیان رشته مطالعات تربیت معلم را تصویب کرده اند و ان شاءالله به زودی برای نخستین بار در سطح کارشناسی تاسیس خواهد شد.»

 سرپرست دانشگاه فرهنگیان در پایان سخنان خود با اشاره به توسعه همکاری های علمی و بین المللی و در راس آن کرسی یونسکو برای آموزش مادام العمر گفت: « فعالیت های بین المللی هیچ سابقه قابل ذکری در دانشگاه نداشته است و حال آنکه اکنون ارتباط های ما با دانشگاه های مطرح دنیا رو به گسترش است و توسعه قابل توجهی داشته و این تازه آغاز راه است.»

 در این مراسم دکتر سعداله نصیری قیداری، دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو-ایران، آنه مونوسون، نماینده دفتر منطقه ای یونسکو در ایران، دکتر محمود مهرمحمدی، سرپرست دانشگاه فرهنگیان و رئیس کرسی یونسکو در زمینه معلمان،  اسفندیار چهاربند، مدیرکل برنامه ریزی منابع انسانی وزارت آموزش و پرورش، دکتر حمیدرضا عظمتی، رئیس دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی،  دکتر گلنار مهران، استاد دانشگاه الزهرا، و دکتر محب حسینی، رئیس گروه آموزش کمیسیون ملی یونسکو به سخنرانی پرداختند.

در این مراسم همچنین پیام وزیر آموزش و پرورش توسط  دکتر کچوئیان قرائت شد.

شایان ذکر است، پانل بحث و تبادل نظر با عنوان راهکارهای ارتقای منزلت معلمان در ایران با حضور روسای اتحادیه های معلمان، آقایان: شیبانی اصل، رئیس اتحادیه انجمن های عملی- آموزشی معلمان فیزیک ایران، دکتر کمالی نهاد، دبیر اتحادیه انجمن های معلمان ادبیات کشور و رئیس دبیرخانه راهبردی زبان و ادبیات فارسی کشور،  و دکتر صدر، دبیر انجمن معلمان ریاضی شهر تهران برگزار شد.