نیم نگاهی به فعالیتهای جهانی در عرصه تربیت معلم
موضوع تربیت معلم عنوان کتابهای متعددی در سطح جهان شده است که طی آن صاحبنظران به ارایه دیدگاههای خود در این زمینه پرداختهاند. بر این اساس، اساتید، پژوهشگران و دانشجویان می توانند با آشنایی و بهکارگیری یافته های علمی بهروز جهانی در حوزه تربیت معلم در راستای بهینه سازی فرایند تعلیم و تربیت اقدامات لازم را فراهم آورند و به ادبیات علمی غنی و راهگشا در این زمینه یاری رسانند. عناوین برخی از این کتابها به شرح زیر است:
1) کتاب جهتگیریها در تربیت معلم؛ دیدگاهی جهانی[1]: این کتاب توسط ولش و آریپاتامانیل[2] (2016) ویرایش شده و توسط انتشارات سنس[3] به چاپ رسیده است. محتوای کتاب دربرگیرنده برنامههای تحصیلات تکمیلی تربیت معلم است و به عنوان منبعی برای مدیران مدارس و پژوهشگران و دیدگاهی جهانی برای موضوعات کنونی مرتبط با جهتگیریهای معلم، جایگاهشان در برنامههای تربیت معلم و تأثیر بر اصلاحات جهانی حوزه تربیت محسوب میشود. همچنین محتوای این کتاب به بررسی جامع جنبههای نظری جهتگیریها در تربیت معلم نظیر بحث درباره دیدگاههای اجتماعی-شناختی در تحول جهتگیریها و تمرینهای تربیتی بهکارگرفته شده در رابطه با جهتگیریهای معلم میپردازد. اقداماتی که برای ارزیابی جهتگیریهای معلم انجام میشود شامل تمرکز بر روششناختی برای تحول ابزار و چالشهای زبان و معنا در ایجاد شیوههایی برای ارزیابی جهتگیریها است. همچنین این متن دربرگیرنده بحث درباره کلاسهای مجازی/برخط و چگونگی تأثیرپذیری جهتگیریهای معلم از روابط معلم و دانشآموز میشود. این موضوعات بر اساس دیدگاهی جهانی و با تأکید خاص بر اینکه چگونه آگاهی از جهتگیریهای معلم و نقششان در کلاس منجر به ایجاد تحولاتی در برنامههای تربیت معلم، تمرینهای تربیتی و پیامدهای تحصیلی دانشآموزان میشود، بررسی میگردند. بخش یک این کتاب روایتی توصیفی و پیشرونده از جهتگیریها در تربیت معلم از قبیل نظریههای اجتماعی و شناختی در تحول جهتگیریها، ارزیابی آنها و نقش جهتگیریها در آمادهسازی معلمها و تأیید برنامههای معلم ارائه میکند. بخش دو این کتاب به مخاطب جهانی نسبت به چگونگی تأثیرگذاری جهتگیریهای معلم بر تدریس و یادگیری از فنلاند تا ژاپن و مناطق بین آنها بینش میدهد. همچنین، فصلهای این کتاب به ارائه مطالعات موردی و پژوهشهای مربوط به جهتگیریهای معلم از برنامههای معلم سنتی و جایگزین و نیز کلاسهای برخط میپردازد. بخش سه دربرگیرنده مباحث مبتنی بر روابط جهانی و بین فرهنگی مرتبط با جهتگیریهای معلم است.
فهرست این کتاب شامل موارد زیر است:
بخش 1: رشد هدفمند
- هدفگذاری برای اقدامات منطقی
- جهتگیریهای پیش از خدمت معلم ابتدایی و الگوهای تربیتی مؤثر در ریاضیات
- رویکرد مایرز-گودبوی/دوک نسبت به جهتگیری مثبت از طریق آموزش بازخورد در تربیت پیش از خدمت معلم
بخش 2: دیدگاههای منطقهای
- جهتگیریهای تدریس حرفهای: دیدگاههایی از آفریقای شمالی
- تدریس در مسیری سخت: ژاپنیها به عنوان معلمان زبان دوم در ژاپن
- بررسی روایی و اعتبار مدل اندازهگیری شاخص جهتگیری معلم مالزی
- جهتگیریهای آموزش مجازی در میان معلمان با و بدون تجربه قربانی شدن در استونی
- جهتگیریهای معلم به عنوان پلی برای فعالیت یادگیری در زمینه تعلیم و تربیت عالی نوردیک
- توسعه و روایی مقیاس جهتگیری تدریس حرفهای ابوظبی
- جهتگیری معلمان به سوی رشد حرفهای در امارات متحده عربی: رابطه با رضایت شغلی معلم
بخش 3: دیدگاههای جهانی
- تعلیم و تربیت مؤثر فرهنگی در کلاسهای ابتدایی: موضوع تعاملات فرهنگی منطقی و سنجیده
- مهارت بین فرهنگی معلمان به عنوان بخشی از شایستگیهای جهانی
2) کتاب راهنمای تربیت معلم[4]: این کتاب راهنما توسط تاونزند و بیتس[5] (2007) ویرایش شده و توسط انتشارات اسپرینگر به چاپ رسیده است. کتاب حاضر به بررسی بینالمللی شرایط موجود تربیت معلم میپردازد و دربرگیرنده مباحثی از گروههای بینالمللی مربی معلمان است. تمرکز اصلی این کتاب بر موضوعات مهمی است که مربی معلمان در حال حاضر و در دهههای آتی با آنها مواجهاند. یکی از این موضوعات مهم تأثیر جهانی شدن بر حرفه تدریس و چگونگی مواجهه تربیت معلم با تغییرات پاسخگوی نیازهای دولت و ایجاد مجموعهای از حداقل استانداردهای قابل قبول برای توانمندسازی افراد برای تدریس است.
علاوه بر این، کتاب حاضر جنبههایی از سه مرحله مهم تربیت معلم را دربرمیگیرد: دورههای قبل از شروع این حرفه، انتقال موفق به حرفه و رشد حرفهای کنونی معلمها. در نهایت، محتوای این کتاب به شناسایی شیوههایی میپردازد که در آن فنون جدید میتواند برای ارتقای تربیت و ادامه رشد و تحول معلمها به کار گرفته شود. مواردی نیز از کشورهای مختلف برای ارائه مبنایی غنی از دادهها به منظور کمک به فهم ما از چگونگی روند رو به جلوی این حرفه آورده شده است.
فهرست این کتاب شامل موارد زیر است:
بخش 1: جهانی شدن و تنوع: وعده و یا مشکل؟
- تربیت معلم در هزاره جدید: فشارها و امکانات
- یادگیری و پیشروی در دنیای جهانی شده: درسهایی از آفریقای جنوبی
- فعل و انفعال بین فرهنگی، حرفهای بودن معلم و رشد حرفهای معلم در زمان تغییر
- مشارکت برای پیشرفت دموکراسی فرهنگی در تربیت معلم در کشورهای اقیانوس آرام
- معاهده، مؤسسه و تدریس روزانه: پروژهای مؤسسه محور در تربیت معلم
- معلمها چه مسیری را پیش گرفتهاند؟ همه به سوی رهبری حرکت کردهاند
بخش 2: استانداردها و مسئولیت: معلم خوب چه معنایی را در بر دارد و چگونه میتواند محقق شود؟
- کیفیت در تربیت معلم: به دنبال یک تعریف متداول و معمول
- استاندارد و حرفهای بودن: گفتگوهای صلح؟
- مقررات و استقلال در تربیت معلم: سیستم و یا دموکراسی؟
- جهانی شدن و بازشکلدهی فرهنگ حرفهای معلم: آیا کارشناسهای شایسته یا مدیران آگاه در فرایند سیاست تربیت میشوند؟
- کیفیت آموزش و تدریس استانداردهای دانشگاه
بخش 3: آمادهسازی معلم: گزینش باهوشترینها و پرورش بهترینها از میان آنها
- مشاوره در تربیت معلم: تجربهای که تفاوتی را برای دانشجویان تازه وارد دانشگاه ایجاد میکند
- بهدنبال یادگیری مادامالعمر به عنوان وسیلهای برای تغییر مفاهیم تدریس و یادگیری پیش از خدمت
- فنون آموزشی تولیدی معلمان: در جستوجوی واژگان مشترک و چارچوبی برای بحث درباره تعلیم و تربیت با معلمان پیش از خدمت
- از اقدام به عمل: آیا تغییر موقعیت دانشجو معلمان میتواند منجر به تأثیرات قابل اندازهگیری بر پیشرفت دانشآموزان شود در حالیکه جهتگیریهای مثبت معلم در حال رشد است
- ابقاء و نگهداری دانشجویان مائوری: برنامه درسی، تعلیم و تربیت و روابط
- اثربخشی برنامههای آمادهسازی معلمان در اردن: یک مطالعه موردی
- مشاوره به عنوان کلیدی برای دانشجوی موفق در تدریس: یک تحلیل تطبیقی
- آمادهسازی پیش از خدمت معلمان و رویارویی با چالش تنوع از طریق یادگیری خدمت محور[6] و تجربیات رشته در مدارس شهری
- کارآموزی تدریس و جامعه یادگیری
بخش 4: معلم پروری: از کارآموزی به حرفهای شدن در سه مرحله ساده
- زمینههای کار معلمهای جدید: سنت امریکایی پرداخت هزینه
- بازاندیشی پایههایی برای تدریس با کیفیت عالی: آمادهسازی معلم در جوامع
- برنامه جامعه پایهگذار دانش: مشارکتی برای پیشرفت در تربیت معلم
- معلمهای واجد صلاحیت در هنگ کنگ: رشد حرفهای یا رویارویی با سرنوشت
- رویارویی با استانداردها؟ طرحواره القای تربیت معلم جدید در اسکاتلند
بخش 5: رشد مداوم معلمها: چالش در مواجه با تغییر
- یادگیری حرفهای معلم، اقدامات معلم و پیامدهای یادگیری دانشآموز: موضوعات مهم
- تعریف رویارویی با موفقیت معلم در هنگ کنگ
- اجتماع یادگیری شبکهای شده: کار به هم پیوسته؟
- مطالعه درس: فرصتی برای معلمها برای رشد حرفهای
- رویکردی جایگزین برای سی پی دی: ارزیابی تأثیر رشد فردی و آموزشی اجرای برنامه یادگیری عملی در مشارکت از طریق آموزش اچ ای و اس اف سی
- ایجاد قابلیت رهبری از طریق رشد حرفهای: تحلیل مطالعه موردی نیوزیلند
- معضلات فرهنگی در سیاستگذاریهای تعلیم و تربیت و هنرهای بصری تعلیم و تربیت در آتئاروا نیوزیلند
- رشد حرفهای از طریق تحول و انتقال: ارتباط با مدلهای ارزیابی تفکرات بازتابی و اقدامات معلمها
- پژوهش عملی و دانش ضمنی: موردی از رویکرد پروژه
- تأثیر مدل مشارکتی بر رشد حرفهای معلمها بهمنظور بازسازی برنامه
- پژوهش مشارکتی تربیت معلم در زمینه نوآوری تربیتی در چین- مطالعه موردی ریچ به عنوان جامعه یادگیری
بخش 6: متخصص پاسخگو: راهی به جلو
- مشارکت و پژوهش درباره دانش
- فهم خود اجتماعی: نقش و اهمیت انعطافپذیری در یادگیری حرفهای معلمان مدارس
- معلمان به عنوان رهبران: ایجاد پایگاه دانش عمل از طریق پژوهش در تمرینها
- اصلاحات مدرسه و انتقال و تحول در حرفهایگری و هویت معلم
بخش 7: تأثیر فنآوری: ابزار تجارت یا تهدیدی برای معلمها
- معلمهای آی سی تی و معلمهای فردا: آگاهسازی و ارتقای تجربیات دانشجویان لیسانس آی سی تی
- تطبیق استانداردها
- پروژه مشارکتی بر خط در یک جامعه جهانی
- ایجاد حرفهایهای تفکر: تدریس و یادگیری درباره اقدامات حرفهای با استفاده از فنون تعاملی
- پیچیدگیهای یادگیری برای تدریس
- خود ادراکی پیش از خدمت معلمهای آی سی تی ای: یک دیدگاه استرالیایی
3) کتاب راهنمای بینالمللی تربیت معلم[7]: موضوعات مهمی را در تربیت معلم در برمیگیرد. فصلهای این کتاب به بررسی دقیق ادبیات این حوزه برای کمک به خوانندگان در فهم تاریخچه، مفاهیم و تحولهای پژوهشی به سوی موضوعاتی که بیشترین تناسب و ارتباط را با تربیت معلم از دیدگاه بینالمللی دارند، میپردازد. این کتاب توسط لاگران و همیلتون[8] (2016) ویرایش شده و توسط انتشارات اسپرینگر به چاپ رسیده است. محتوای این کتاب در دو بخش قرار میگیرد: 1- سازمان و ساختار تربیت معلم و 2- دانش و تمرینهای تربیت معلم. بخش نخست به بررسی پیچیدگیهای تربیت معلم، از قبیل آمادهسازی معلم برای تدریس و جنبههای مختلف تدریس و تربیت معلم که ممکن است منجر به ایجاد تنش و واکنش شوند، میپردازد. بخش دو به بررسی دانش و تمرینهای تربیت معلم از قبیل دانش حرفهای معلم، فن تربیت معلم و روابط بین آنها و کنکاش در دانستههای ما و این که چرا این دانش و آگاهیها در تربیت معلم برای ما مهم است، میپردازد.
فهرست این کتاب شامل موارد زیر است:
بخش 1: سازمان و ساختار تربیت معلم
- مفهوم تربیت معلم
- تاریخچه آمادهسازی معلم ابتدایی در عرصه بینالمللی
- ساختار تربیت معلم
- رویکردهای تربیت معلم
- برنامه درسی تربیت معلم
- برنامه عملی: ایجاد تجربه؟
- اصلاح تلاشها در تربیت معلم
بخش 2: دانش و تمرینهای تربیت معلم
- تعلیم تربیت معلم
- محتوای تربیتی دانش در تربیت معلم
- دلایل تربیتی در تربیت معلم
- ایجاد موضوع ذهنی دانش در تربیت معلم
- حرفهایسازی تربیت معلم: تکامل تغییر دانش و چشمانداز خط مشی
- یادگیری از پژوهش بر اساس شروع به کار معلمها
- تربیت معلم به عنوان یک تلاش ذهنی
بخش 3: دانش عملی شخصی مربی معلمان
- شروع به کار مربی معلمان: کار در تعلیم و تربیت عالی و مدارس
- تمرینها و اقدامات بازتابی
- مشاوره
- بررسی مفهوم پیچیده کیفیت در تربیت معلم
- بورس تحصیلی: بررسی هویت و پژوهش در کار مربی معلمان
- تربیت معلم برای انتقال و تحول تربیتی و اجتماعی
بخش 4: دانشجو معلمان
- عوامل مؤثر گزینش معلم: چرا معلمهای آینده این حرفه را انتخاب میکنند؟
- دانشجو معلم: پژوهش متخصص و گروههای مطالعه
- معلم شدن: بررسی انتقال و یا تحول از دانشجو به معلم
- دانشجو معلمان به عنوان پژوهشگران
- عملکردهای ارزیابی در تربیت معلم
- ابعاد هیجانی در معلم شدن
- عدالت اجتماعی و تربیت معلم: زمینه، نظریه و اقدام
- به دنبال آنسوی مرزها: بورس تحصیلی تربیت معلم
4) کتاب زحمات و دستاوردهای پویاییهای بینالمللی در تربیت معلم[9]: این کتاب توسط گوئتز، جاریتز و اوزر[10] (2011) ویرایش شده و توسط انتشارات سنس به چاپ رسیده است. محتوای کتاب دربرگیرنده تلاشها و دستاوردهای اقدامات بینالمللی - و چالشها و مزایای آن - در حوزه تربیت معلم است. هدف از این بحث از یک سو شناسایی برخی چالشها است که به تبیین جهتگیریهای بینالمللی دانشجویان تربیت معلم کمک میکند و چگونگی غلبه بر آنها را نیز پیشنهاد میدهد. از سوی دیگر در کتاب حاضر مزیت اصلی اقدامات بینالمللی در تربیت معلم با عنوان شایستگیهایی مطرح شده است که میتوانند از طریق مطالعه و تدریس در خارج از کشور کسب شوند. 5 فصل این کتاب به گزارشهایی از تجربیات عملی اقدامات بینالمللی در حوزه تربیت معلم در مؤسسات مختلف اشاره دارند. نویسندگان این کتاب تصویری از مشکلات، چالشها و مزایای اقدامات بینالمللی ترسیم و مطالعات تجربی مربوط به جنبش بینالمللی معلمها را ارائه میکنند. مخاطبان این کتاب افراد درگیر در برنامههای پویا و مربیانی هستند که با دانشجویان و پژوهشگران بینالمللی در این زمینه کار میکنند. در مجموع، هدف کتاب حاضر کمک به ارتقای جنبش دانشجو معلمان بینالمللی و ارائه پیشنهادهایی درباره نحوه پیادهسازی و بهینهسازی این برنامهها است.
فهرست کتاب شامل موارد زیر است:
- مقدمه
- رشد و توسعه فرهنگ پویای بینالمللی در تربیت معلم ابتدایی: انتظارات، محدودیتها و شیوههای رو به جلو
- کار با دانشجویان تازه وارد: تدریس مؤثر فرهنگی در تعلیم و تربیت عالی
- تأملی بر بههنجاری: مزایای تعاملات بینالمللی دانشجویان تربیت معلم
- اقدامات کارکنان در اروپا: یک برنامه بیست ساله
- نتیجهگیری
[1]. Dispositions in Teacher Education: A Global Perspective
[2]. Welch & Areepattamannil
[3]. Sense
[4]. Handbook of Teacher Education
[5]. Townsend & Bates
[6]. service-learning: یادگیری همزمان با ارائه خدمت
[7]. International Handbook of Teacher Education
[8]. Loughran & Hamilton
[9]. Pains and Gains of International Mobility in Teacher Education
[10]. Goetz, Jaritz & Oser