بیانیه هفته پژوهش

پژوهش و خلاقیت، کلید تحول در تربیت

به نام آنکه تحقیق، حق از او یافت

بیانیه هفته پژوهش

هفته پژوهش، فرصت شمارش حاصل یک سال فعالیت پژوهشی است. هر یک از پژوهشگران ایرانی که ضرب المثل «شمارش جوجه ها در آخر پاییز» را با شرایط پژوهش انطباق داده باشد، این هفته را مصداق شمارش پژوهش های یک ساله می شمارد. در این هفته هم پژوهشگران به ارزیابی خویش می نشینند و هم به ارزیابی خلق می پردازند؛ هر چند که دومی در فعالیت نهادهای پژوهشی تبلور می یابد. این نهادهای پژوهشی در سطح فراسوی کلان کشوری، در سطح کلان دانشگاهی و در سطح خرد پردیس/ مرکز در دانشگاه فرهنگیان واقع می شوند. همه پژوهشگران آگاه می دانند که ارزیابی خلق، «خود را در آیینه دیدن» است و فرهنگ ما نیز به ما آموخته است که:

آیینه چون نقش تو بنمود راست

خودشکن، آیینه شکستن خطاست

آنچه در این زمان ما را گرد هم آورد، بهره گیری از کوشش های پژوهشی و قدرشناسی از همّت پژوهشگران بود. این کوشش های پژوهشگران همواره باید مورد قدرشناسی قرار گیرد و در کنار آن نیز، سازمان موظف است به تدارک شرایط و شرح آرمان ها و اهداف اقدام کند. به همین علت، معاونت پژوهش و فناوری موظف است به ایجاد زمینه های لازم برای انجام پژوهش، تولید دانش، تبدیل یافته های پژوهشی به راهکار، الگو و نظریه، تسهیم دانش و قدرشناسی از پژوهشگران بر اساس مقررات و فرایندهای شفاف و عادلانه و با پوشش همگانی در درون دانشگاه بپردازد. چنین نگاهی به این عرصه، سبب می شود که طرح چند موضوع به عنوان دستاورد تمرکز بر امر تحقیق در هفته پژوهش سال 1392، ضروری جلوه کند؛ تا بنیادهای اصلی نقشه راه برای آرایش درونی دانشگاه فراهم آید:

1ـ فرصت های لازم برای انجام پژوهش با حمایت از طرح های پژوهشی در سه سطح خرد (درون پردیس/ مرکز)، کلان (در سطح دانشگاه) و فراسوی کلان (در سطح وزارت آموزش و پرورش و جامعه) ایجاد می شود. گسترده ترین سطح این فرصت های پژوهشی با واگذاری اختیار بررسی و تصویب طرح های خرد به استان ها بر اساس سیاست افقی سازی تشکیلات و فعال سازی شوراهای پژوهشی استانی به انجام می رسد و بر دو اصل اساسی تکیه دارد: اول خدمت به عمل آموزش و حل مسأله های واقعی مرتبط با مأموریت دانشگاه و دوم خدمت به آموزش پژوهش و توسعه فرهنگ پژوهشی با مشارکت دادن به اعضای دانشگاه و دانشجو معلمان دانشگاه در طرح پژوهشی. یعنی، حل مسأله های واقعی و پژوهش برای عمل (کاربست) مورد نظر است. در این زمینه، انتظار می رود: در سال پژوهشی جاری هر پردیس/ مرکز یک طرح پژوهشی و هر طرح پژوهشی با مشارکت دست کم سه مدرس و سه دانشجو معلم به اجرا درآید؛ که شرایط برای عقد قراردادهای پژوهشی این موارد مهیا شده است.

2ـ برای تبدیل یافته های پژوهشی به راهکار، نظریه و الگو زمینه سازی می شود. پژوهشی شدن تصمیمات در موضوعات و سطوح مختلف دانشگاه، بنیاد لازم را برای کاربست ایده های ناب پژوهشی را فراهم می کند. همچنین، فرصت هایی برای افزایش اعتبار یافته های پژوهشی از طریق گفتگو و نقادی پدید می آید. چنین فرصت هایی به صورت نظام مند برای همه پژوهش های دانشگاه تعریف میگردد. انتظار می رود که هر طرح پژوهشی در دانشگاه فرهنگیان وقتی خاتمه یابد که منجر به یک نشست علمی نقد و بررسی نتایج در سطح طرح شده باشد.

3ـ تسهیم دانش لازمه استمرار پژوهش و حضور نتایج در فرایند دانش بشری است. التزام پژوهشگران به تسهیم دانش بر بنیاد این اعتقاد است که: دانش متعلق به همگان است. آنچه در دانشگاه دنبال می شود ایجاد فرصت های تسهیم است؛ که معاونت پژوهشی از شرکت پژوهشگران در همایش های علمی و انتشار مقاله در نشریات علمی و انتشار آثار علمی، به طور جدی حمایت خواهد کرد. درعین حال، معاونت خود را موظف می داند چنین فرصت هایی را در درون دانشگاه برای تسهیم دانش فراهم کند. یکی از اهداف در این زمینه، فعال کردن انتشارات دانشگاه و توسعه نشریات علمی آن است. باوجوداین، انتظار می رود در سال جاری پژوهشی، هر عضو (هیات علمی یا مدرس) یک مقاله علمی پژوهشی با نام دانشگاه به انتشار رساند. البته، سیاست اصلی دانشگاه انتشار نشریه های علمی پژوهشی و علمی ترویجی در هر یک از رشته های دایر در گروه های آموزشی پژوهشی فعال در پردیس ها و مراکز با تمرکز بر «آموزش» و سایر موضوعات مرتبط با رسالت دانشگاه است. انتظار می رود با همت پردیس ها و مراکز، طی سال جاری پژوهشی دست کم چهار نشریه جدید منتشر گردد؛ مجلاتی که یکی از نمادهای اصلی برند آموزشی دانشگاه خواهند بود.

4ـ قدرشناسی از پژوهشگران به عنوان یکی از سنت های خوب دانشگاه استمرار خواهد یافت. اما این عمل نیازمند بازبینی تجربه گذشته برای تدوین روشن و انتشار عمومی مقررات و تعیین حدود کسب جایزه است. این فعالیت ارزشمند از ارزشیابی هنجاری به ارزشیابی ملاکی تغییر مشی ء می دهد و در پایان سال پژوهشی جاری، هر یک از پژوهشگران خواهند توانست به استناد مقررات دقیق معرف شاخص ها و امتیازات، جایگاه خود را تعیین و در مسابقات مربوط مشارکت کنند.

5ـ در فضای کنونی کشور و در سطح جهانی، جایگاه علمی ناشی از تولیدات پژوهشی دانشگاه ها، منزلت آنها را تعیین می کند. به همین علت فضای کنونی با نوعی رقابت گسترده در عرصه ملی و جهانی آمیخته است. دانشگاه فرهنگیان نمی تواند خود را دانشگاه بداند و از این رقابت هم دور بماند. آنچه برای دانشگاه مهم است، ایفای نقش که در تحقق آرمان های ملی مطرح در چشم انداز جمهوری اسلامی ایران یعنی کسب مقام اول علمی در منطقه، است؛ هر چند که یکی از دستاوردهای این ایفای نقش، کسب منزلت علمی در خور شأن دانشگاهی است که رسالت منحصر به فردش تربیت معلم برای استمرار کار انبیاست. بر این باوریم که اعضای این دانشگاه با افزایش تولیدات علمی و مشارکت در تولید دانش بشری، عملا به منزلت و شأن دانشگاه فرهنگیان در میان دانشگاه های کشور اقدام می کنند که این مهم پیوند ناگسستنی با منزلت حرفه معلمی دارد.

معاونت پژوهش و فناوری

والسلام