بودجه، تکافوی نیازهای دانشگاه فرهنگیان را به عنوان یک دانشگاه استراتژیک نمی کند

بخش پایانی و سومین قسمت از گفتگوی اختصاصی دکتر مهر محمدی با مدیر کل روابط عمومی و امور بین الملل دانشگاه فرهنگیان، به چگونگی استفاده از خرد جمعی در منشور مدیریت سازمان مرکزی و میثاق نامه سرپرستان پردیس ها، تغییر و تحولات مطرح در سازمان نما و تشکیلات جدید سازمان مرکزی، مدیریت واحد استانی، پردیس ها و مراکز آموزش عالی دانشگاه فرهنگیان و همچنین لایحه ی بودجه ی این دانشگاه در سال 93 اختصاص می یابد.

     شایان ذکر است پیام دکتر مهر محمدی به دانشجو معلمان، کارکنان، مدرسان و مدیران پردیس ها و مراکز تابعه در آستانه ی ورود 17000 دانشجو معلم جدید به پردیس ها و مراکز آموزش عالی دانشگاه فرهنگیان سراسر کشور و آغاز نیمسال دوم سال تحصیلی، ساماندهی تدریس و تبدیل یا تطبیق وضعیت مدرسان، تشکیل جلسه دوم هیأت امنای دانشگاه، پاسخ به گلایه های طرح شده در خصوص سامانه ی مروارید، از جمله مطالب و پرسش های دو بخش قبلی این گفتگوی اختصاصی بود و اینک، آخرین بخش آن، تقدیم حضور مخاطبان ارجمند پورتال سازمان مرکزی می گردد.

     در پایان، این اداره کل، همواره آمادگی خود را جهت دریافت نظرات راه گشای شما مخاطبان گرانقدر، از دو طریق “ارتباط با ما” در پورتال سازمان مرکزی و یا پست الکترونیک این اداره کل به نشانی rodf1392@gmail.com  اعلام می دارد:

 

     <به دنبال استقبال سرپرستان پردیس ها و مراکز آموزش عالی دانشگاه فرهنگیان از تدوین منشور مدیریت در سازمان مرکزی و میثاق نامه ی سرپرستان، بحمدالله هر هفته، شاهد طرح نکات و نظرات برگزیده سرپرستان در این خصوص و بازتاب آنها در پورتال دانشگاه بوده ایم؛ پیرامون چگونگی استفاده از این خرد جمعی در منشور مدیریت، تاکنون چه اقدامات مشخصی را انجام داده اید؟

     =خرد جمعی، یکی از شاه بیت های "منشور مدیریت" یا استانداردهای مدیریتی در دانشگاه فرهنگیان هست که شما اشاره کردید؛ من با حُسن استفاده از فرصت، به چند مورد از تلاش هایی که در این زمینه صورت گرفته، اشاره می کنم تا بهتر مشخص شود که چگونه از خرد جمعی در تصمیم گیری ها و اقدامات خودمان استفاده می کنیم؟

     اولین مورد، طرح تشکیل مناطق آموزشی یا شوراهای مناطق دانشگاه فرهنگیان می باشد که در ادامه تشکیل کمیته های مشورتی در مدیریت پیشین است؛ این طرح، در آخرین جلسه شورای دانشگاه، با اصلاحاتی به تصویب رسید و هدف آن، جلب مشارکت حداکثری نیروهای دانشگاهی در سیاست گذاری امور و همچنین افقی سازی جریان اداره دانشگاه است؛ امیدواریم که اجرای این طرح در دور جدید با تغییراتی که درون آن اتفاق افتاده، بتواند نشان دهد که ما چگونه به سمت ساختارهایی می رویم که مستلزم اتکاء به خرد جمعی است.

     وظایف و مأموریت هایی که در آیین نامه مصوب شورای دانشگاه در این زمینه برای شوراهای مناطق در نظر گرفته شده از جمله؛

اول؛ تهیه و پیشنهاد طرح ها و برنامه های مفید اثربخش برای پاسخگویی به نیازها و بر طرف ساختن مشکلات پردیس، استان و منطقه است.

دوم؛ ارایه نظرات، ایده ها و طرح هایی که جنبه ی پیشنهادی برای سازمان مرکزی دارد.

سوم؛ پیشنهاد اجرای طرح های تحقیقات کاربردی بر اساس شرایط و مقتضیات فرهنگی و اجتماعی، جغرافیایی منطقه

چهارم؛ اشاعه و اِعمال راه حل های ممکن برای رفع مسائل مبتلابه پردیس ها و مراکز، در انطباق با سیاست های دانشگاه و بالاخره تبصره ای که از نظر من این تبصره، فوق العاده حائز اهمیت و نشان دهنده ی جهت گیری متفاوت آیین نامه های ماست. تبصره ی ماده ی 2 می باشد که ناظر به وظایف و مأموریت هایی است که می گوید: سازمان مرکزی، توسعه ی دامنه ی تصمیم گیری توسط شوراهای مناطق در چارچوب مصوبات ارکان ذی ربط را در دستور کار خود قرار می دهد؛ یعنی ما مترصد هستیم که در ابعاد مختلف، اموری را که مسؤولیتش بر عهده ی تشکیلات سازمان مرکزی گذاشته شده را مورد بازبینی قرار دهیم و با اخذ مصوبه از مراجع ذی ربط، تصمیم گیری پیرامون برخی موارد در حوزه های آموزشی، دانشجویی، پژوهشی و امثال آن را به شورای مناطق واگذار کنیم؛ بنابر این، آیین نامه تشکیل شورای مناطق، یکی از ساختارهایی است که می شود برای تقویت تکیه بر خرد جمعی و فراهم کردن زمینه مشارکت گسترده تر همکاران در دانشگاه فرهنگیان، به آن اتکاء کرد.

     دومین طرح در دستور کار، طرح استفاده از مشاوران مجازی است که مصوبه ی هیأت رئیسه می باشد و انشاءالله به زودی به اجرا گذاشته خواهد شد؛ در واقع، این طرح استفاده از ظرفیت کسانی است که می توانند از طریق قرار گرفتن در شبکه مجازی مشاوران، نقش مشاور را ایفا کنند؛ در این باره، قبلا اطلاع رسانی کردم که کار گروهی تشکیل شده بود و خوشبختانه بعد از گذشت مدت زمانی، این طرح در تاریخ 4/10/1392، در هیأت رئیسه به تصویب رسید و اجرای آن، انشاءالله به زودی انجام خواهد شد.

     هدف این طرح، استفاده از مشاوران مجازی به منظور اداره مطلوب دانشگاه از طریق بهره مندی از اندیشه ها؛ بسط دامنه ی رایزنی ها با نخبگان درون و برون دانشگاه؛ افزایش ضریب اطمینان دستیابی به سیاست ها دارای قوت بیشتر و ضعف کمتر در راستای راهبرد افقی سازی تشکیلات است.

     انشاءالله در آینده، خودم به عنوان رییس دانشگاه و معاونان، آن چنان که در طرح پیش بینی شده، شبکه های مشاوران مجازی را راه اندازی خواهیم کرد؛ مسؤولیت مشاوران مجازی؛ آن چنان که در طرح آمده، تدوین گزارش های تحلیلی از مشاهدات شخصی و همچنین؛ بر پایه ی اخبار و اطلاعات موثقی است که از منابع خبری دریافت می کنند و ارائه این گزارش های تحلیلی در فواصل زمانی یک ماهه در چارچوبی است که به آن ها ابلاغ می شود؛ این مهم ترین وظیفه ای است که به عهده ی مشاوران مجازی قرار خواهد داشت؛ البته گزارش های منظم تحلیلی که آنان در مقام مشورت ارائه می کنند، از سوی مقام مربوطه در دانشگاه، یعنی بنده و معاونان، مورد اظهار نظر قرار می گیرد و پیرامون موضوعاتی که تصمیم گیری در خصوص آن ها در دستور کار دانشگاه است، مورد تشویق واقع خواهند شد. این هم دومین اقدامی است که می شود گفت در راستای استفاده از ظرفیت های موجود و بسط دامنه ی مشارکت و خرد جمعی ما در دستور کار داریم.

     آخرین موردی هم که اتفاق افتاده و اطلاع رسانی آن، ذیل پاسخ به این پرسش، خالی از لطف نیست؛ انتشار ماهنامه ای به نام دانش نامه آموزشی است. این، نشریه الکترونیکی و در واقع، یک خبرنامه است که به صورت ماهانه منتشر می شود و وسیله ای برای تشویق مدرسان محترم در امر تکاپوی علمی مستمر و نیز، وسیله ای برای دانش افزایی آنان است.

     دلیل این که ذیل پرسش اخیر شما، به انتشار دانش نامه - که انشاءالله به زودی به دست مدرسان محترم خواهد رسید - اشاره می کنم، آن است که ما بعد از این که طرح تولید دانش نامه را در سازمان مرکزی تهیه کردیم، اجرای آن را به مسابقه گذاشتیم و به سرپرستان پردیس ها گفتیم که تیم های تحریریه شکل بگیرد و با استفاده از مدرسان و نیروهای موجود، مسؤولیت این کار را به عهده بگیرند. خوشبختانه، طرح های متعددی از پردیس های مختلف به دستمان رسید، نهایتا دانش نامه ای که منتشر می شود از پردیس بنت الهدی صدر گیلان، خواهران خواهد بود که در حقیقت، طرح و ایده های آنان و نخستین شماره ای که آن ها تهیه کرده بودند، توسط هیأت داوران برگزیده شد و از این به بعد، ماهنامه ی مزبور برای 20 شماره لااقل در اختیار این پردیس قرار خواهد گرفت که من همین جا، از آن ها برای تلاشی که در این زمینه کرده اند، تشکر می کنم؛ این هم، مصداقی از توسعه ی دامنه ی مشارکت است و این که ما در حقیقت، در سازمان مرکزی دلمان می خواهد که کارها توسط همکاران در سطح کشور انجام شود.

     <پرسش بعدی ما اخباری است که در خصوص تغییر و تحولات تشکیلات دانشگاه به گوش می رسد؛ ممکن است پیرامون نمودار سازمانی، چه در پردیس ها  و چه در سازمان مرکزی، توضیحاتی بفرمایید؟

     =عرض می کنم که ما تغییرات گسترده ای را در تشکیلات دانشگاه پیش بینی کردیم که البته تصویب آن هم، منتظر تأیید هیأت امناست؛ تغییرات در سازمان مرکزی، گرچه گسترده و مهم هستند و امیدواریم که به کارآیی بیشتر دانشگاه منجر شوند، اما مهم تر از آن، تغییری است که در اضافه کردن یک لایه ی ستادی به تشکیلات دانشگاه رخ خواهد داد که از آن تحت عنوان "لایه ی استانی" نام می بریم؛ هدف از شکل گیری این لایه که لایه دوم ستادی دانشگاه منظور می شود، تجمیع نیروهای ستادی در سطح استان است؛ از این طریق، صرفه جویی در نیروهای ستادی که در سطح پردیس ها و مراکز مستقرند، به انجام خواهد رسید؛ به این ترتیب، در تشکیلات جدید، پردیس ها و مراکز، فارغ از هر مسؤولیت ستادی، با آسودگی خاطر از مسائلی نظیر امور مالی - اداری و امثالهم، به نهاد های آموزشی تبدیل می شوند و انشاءالله قرار است که صرفا ارتقا کیفیت آموزشی و تربیتی را در کانون توجه خودشان قرار دهند.

     بحث باز تعریف سازمان و تشکیلات را هم خوب است اشاره کنم که ما با استناد به تبصره ی ماده 4 اساسنامه ی دانشگاه، معتقد هستیم تبصره ی مذکور، این امکان و ظرفیت را در اختیار ما قرار می داد و ما هم از آن استفاده کردیم و این پیشنهاد را آماده کردیم تا انشاءالله در دستور کار هیأت امنا قرار بگیرد؛ امیدوار هستیم با آن مدیریت واحد استانی که قرار است دانشگاه فرهنگیان، در سطح هر استان، از یک مدیریت واحد برخوردار گردد، خصوصا شاهد کارآیی و اثر بخشی بیشتر تشکیلات دانشگاه در خدمت به دانشجو معلمان باشیم و در جهت تحقق مأموریت هایی گام برداریم که دانشگاه برای آن تأسیس شده است.

     <آقای دکتر، یکی از پرسش های مطرح که چند نکته ی ارسالی مخاطبان پورتال را به خود اختصاص داده و تقدیم حضور جناب عالی شده، این است که در واقع، با تشکیل لایه ی استانی، پردیس ها و مراکز، به عنوان صف، یک مقدار ضعیف خواهند شد و به جای آن، تشکیلات ستادی، از جمله سازمان مرکزی، فربه می شوند!  در این رابطه توضیحاتی بفرمایید.

     = در ارتباط با تضعیف تشکیلات پردیس ها و مراکز، برخی بازخوردهایی که دریافت کردیم، برای ما بسیار هم مغتنم بود و در واقع، به بازنگری و اعمال نظر مدیران محترم پردیس ها و مراکز منجر شد؛ اما از جهت دیگر، باید عرض کنم لایه ی ستادی دوم ما که همان مدیریت واحد استانی است و در سطح استان تشکیل می شود، قرار است این هدف را تعقیب بکند که در مجموع، ما از تعداد نیروی انسانی ستادی و اجرایی در دانشگاه بکاهیم؛ این اتفاق اگر نیافتد، قطعا اضافه کردن آن لایه ی میانی، نقض غرض خواهد بود؛ برآوردها و محاسبات ما نشان می دهد که با استقرار تشکیلات استانی جدید، صرفه جویی بسیار قابل توجهی در حدود 2 تا 3 هزار نفر خواهیم داشت و در واقع، بالاترین وضعیت توسعه ی کمی دانشگاه را نسبت به تشکیلات موجود، بین 2 تا 3 هزار نفر در نیروهای اجرایی شاهد خواهیم بود؛ این، آن چیزی است که ما را نسبت به اجرای تشکیلات جدید، تحریک و امیدوار می کند تا در اثر پیاده کردن آن، بتوانیم از تشکیلات چابک تری برخوردار شویم؛ همچنین،  اعتبارات و منابعی هم که از طریق حذف چند هزار نیروی اجرایی، آزاد می شود را می توانیم در خدمت بهبود کیفیت آموزش و پژوهش و ارتقای ابعاد فرهنگی، تربیتی در دانشگاه قرار دهیم.

     <آیا در سازمان مرکزی هم، این چابک سازی اتفاق خواهد افتاد و همزمان با  کاهش نیرو، در بالا بردن و ارتقاء کیفیت قدم خواهیم برداشت؟

     =در سازمان مرکزی، بحث صرفه جویی در نیروهای انسانی چندان مد نظر ما نبود، گر چه در تشکیلات جدید، هم از نظر نیروی انسانی و هم از نظر تعداد پست های مورد نظر، تفاوت چندانی با تشکیلات قبلی دیده نشده، اما هدف ما در بازنگری در تشکیلات سازمان مرکزی، پاسخ دادن بهتر به برخی مأموریت های بسیار مهم دانشگاه، از جمله بحث کارورزی بود که مثلا در تشکیلات معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی، برای نخستین بار، دفتری تحت عنوان "دفتر  امور کارورزی و مدارس وابسته" پیش بینی شده که به نظر من، این ناظر به  شاه بیت فعالیت های دانشگاهی است که مأموریت آن، تربیت معلم است.

     معاونت جدیدی تحت عنوان "معاونت نظارت، سنجش و تضمین کیفیت" را پیش بینی کردیم که هدف آن، تمرکز تخصصی بر مسأله ی سنجش تضمین کیفیت است؛ انشاءالله در آنجا، شاهد اتفاقات بسیار مهمی در حوزه ی ارتقاء کیفیت عملکرد دانشگاه در ابعاد مختلف آن خواهیم بود، این معاونت، متولی امر نظارت و سنجش و تضمین کیفیت خواهد بود، این ها از جمله ی تغییرات مهمی است که در تشکیلات سازمان مرکزی دیده شده و همانطور که عرض کردم هدف آن، الزاما کاهش نیرو نبوده، بلکه مانند آن چه در لایه ی استانی، مورد نظر است، با هدف پاسخگویی بهتر و انجام دقیقتر مأموریت ها و تکالیف دانشگاه، دنبال می شود.

     <به عنوان آخرین پرسش، ولی با یک مقدمه، آقای دکتر، دانشگاه فرهنگیان، دانشگاه ممتازی است که رهبر معظم انقلاب اسلامی(مدظله العالی) فرمودند این دانشگاه خیلی مهم است؛ غیر از پشتیبانی های ایشان، ریاست هیأت امنای آن توسط رییس جمهور محترم، پشتیبانی های شورای عالی انقلاب فرهنگی و ...؛ به هر حال، دانشگاه فرهنگیان و به تعبیر حضرت عالی، مولود دوم انقلاب مثل دانشگاه تربیت مدرس، باید همواره مورد حمایت بزرگان نظام، از شخص مقام معظم رهبری(مدظله العالی) که عنایت داشته و دارند تا ریاست محترم جمهور و مجلس محترم شورای اسلامی و ... قرار گیرد؛ یادم هست در یکی از سخنرانی های جناب عالی که فرمودید دانشگاه فرهنگیان، به هر حال دو مادر دارد، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت آموزش و پرورش، با این وجود، از بحث بودجه ی آن، ناراضی بودید و حق هم دارید؛ با توجه به اینکه دانشگاه باید شبانه روزی باشد و دانشجو معلمان ما، باید به نوعی خاص، آموزش ببینند و تربیت شوند و به فرمایش دکتر اکرمی، به عنوان مشاور عالی وزیر محترم آموزش و پرورش، دانشگاه فرهنگیان، باید با همان عنوان "تربیت معلم" کار کند، پرسش اینجاست که آیا لایحه ی بودجه 93 دانشگاه فرهنگیان در مجلس، شما را راضی کرده است؟

     =لایحه ی بودجه که اصلا غیر منتظره بود؛ چون بر اساس لایحه ی دولت، بودجه ی دانشگاه فرهنگیان از 163 میلیارد در سال 92، به 144 میلیارد در سال 93 تقلیل پیدا کرده بود؛ خوشبختانه پیگیری های دوستان ما در ارتباط با مجلس، کمیسیون آموزش و تحقیقات، همچنین کمیسیون تلفیق و به هر حال، گفتگوها و مذاکرات سنگینی که همکاران ما در سازمان مرکزی - طی مدتی که بحث بودجه در مجلس شورای اسلامی مطرح بود - انجام دادند، به تغییرات نسبتا مطلوب در بودجه ی مصوب دانشگاه منجر شد و بر اساس آخرین خبری که من دارم، بحمدالله، به بودجه ی جاری دانشگاه، دو میلیارد تومان اضافه شد؛ به بودجه ی تعمیر و تجهیز ما، قریب 18 میلیارد تومان اضافه شد؛ به ردیف تملک دارایی ما برای احداث 10 پردیس جدید، 30 میلیارد تومان بودجه اختصاص پیدا کرد و در مجموع، بودجه ی 144 میلیاردی دانشگاه، به حدود 215 میلیارد تومان، افزایش پیدا کرد و این البته، منهای درآمد اختصاصی است که معمولا در بودجه منظور می شود؛ این افزایش نسبتا مطلوب، اما نگرانی های ما را به طور کامل برطرف نمی کند؛ مطالبه ی ما، خیلی بیش از این ها بود، اما به هر تقدیر، بیش از این ما نتوانستیم؛ خوشبختانه، وزیر محترم آموزش و پرورش عنایت ویژه ای در این جهت دارند و توجه دارند که این بودجه، تکافوی نیازهای دانشگاه فرهنگیان و به تعبیر ایشان، یک دانشگاه استراتژیک را نمی کند و در آخرین جلسه ی شورای معاونان، تأکید کردند که وزارتخانه از محل بودجه ی خود، باید بتواند کسری های بودجه ی دانشگاه فرهنگیان را تأمین کند و ما در این جهت، شاهد اقدامات مثبت اولیه هم بودیم و امیدوار هستیم که با ادامه ی پشتیبانی های وزیر محترم، بتوانیم منابع خودمان را در سال 1393، در حدی که برای ایفای مطلوب وظایفمان مورد نیاز است، افزایش بدهیم.

> از اینکه وقت ارزشمند خود را برای این مصاحبه ی طولانی، در اختیار این اداره کل قرار دادید، کمال تشکر و سپاس را دارم.

= من هم از تلاش شما و همه ی همکاران ارجمندم در دانشگاه فرهنگیان، سپاسگزارم و برای همگی، آرزوی توفیق روز افزون دارم.